ظرفیت های احکام ترجیحی فقه در مواجهه با مشکل فقر

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 363

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JFI-26-99_006

تاریخ نمایه سازی: 2 تیر 1399

چکیده مقاله:

در چگونگی مواجهه با مشکل فقر و برون رفت از آن ، ادیان الهی و مکاتب بشری هرکدام راه هایی فراروی بشر نهاده اند. اسلام نیز در مواجهه با این پدیده ، سازوکارهایی را به رسمیت شناخته است. نگاهی به احکام فقهی بیانگر آن است که دو دسته احکام و مقررات برای محدودکردن و ازبین بردن فقر وضع شده است: یک دسته احکام واجب و الزامی اند (مانند خمس و زکات) و دسته دوم که موضوع این مقاله است ، احکام ترجیحی و استحبابی هستند و شامل نهادهایی همچون انفاق ، صدقه ، وقف و قرض الحسنه می شوند. هدف بسیاری از قواعد ترجیحی فقه در زمره اهداف احکام الزامی آن است؛ پس توجه به احکام ترجیحی در کنار احکام الزامی می تواند تحقق هم زمان هدف شارع از تشریع این احکام را به دنبال داشته باشد. ازاین رو ، به نظر می رسد استفاده از ظرفیت عظیم احکام ترجیحی فقهی مرتبط با فقر و به فعلیت رساندن آنها ، در کنار دیگر احکام واجب و الزامی ، می تواند به ریشه کنی فقر بینجامد. تحلیل و بررسی این مسئله، موضوع این مقاله است و بر این اساس پس از بررسی مفهوم فقر و معیار تشخیص آن به موضوع انفاق و صدقه پرداخته شده و بخش پایانی مقاله نیز به بررسی وقف و قرض الحسنه اختصاص یافته است.

نویسندگان

مهدی فیروزی

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم. ...
  • ابن ادریس حلی (محمد بن منصور بن احمد) (1410ق)، السرائر ...
  • ابن فارس ، احمد (1420ق)، معجم مقاییس اللغه، ج24 ، ...
  • احسائی ، محمد بن علی بن ابراهیم  بن ابی جمهور (1405ق)، ...
  • بحرانی ، یوسف  بن احمد  بن ابراهیم (1405ق)، الحدائق الناضره ...
  • جوادی آملی، عبدالله (1390)، تسنیم ، تفسیر قرآن کریم، ج11 ...
  • جوهری، اسماعیل  بن حماد (1376ق)، صحاح اللغه، ج2 ، بیروت: ...
  • حرانی، حسن  بن علی (ابن شعبه حرانی) (1404ق)، تحفه العقول ...
  • حسینی عاملی، سیدجواد بن محمد (1419ق)، مفتاح الکرامه فی شرح قواعد ...
  • راغب اصفهانی، حسین  بن محمد (1416ق)، مفردات الفاظ القرآن، دمشق: دارالقلم. ...
  • سبزواری، ملامحمدباقر ( 1247ق )، ذخیره المعاد فی شرح الارشاد ...
  • سید رضی (محمد بن حسین  بن موسی) (1386)، نهج البلاغه ، ...
  • شهید ثانی (زین الدین  بن علی ج بعی عاملی) (1410ق)، الروضه ...
  • شهید ثانی (زین الدین  بن علی ج بعی عاملی) (1413ق)، مسالک ...
  • شهید اول (محمد بن مکی عاملی) (1403ق)، معانی الاخبار، قم: موسسه ...
  • شهید اول (محمد بن مکی عاملی) (1410ق)، اللمعه الدمشقیه فی فقه ...
  • شیخ حر عاملی، محمد  بن الحسن (1409ق)، وسائل الشیعه، ج9 ...
  • شیخ صدوق (محمد  بن علی  بن الحسین  بن بابویه قمی) (1362)، ...
  • شیخ صدوق (محمد  بن علی  بن الحسین  بن بابویه قمی) (1413ق)، ...
  • شیخ صدوق (محمد  بن علی  بن الحسین  بن بابویه قمی) (1418ق)، ...
  • شیخ طوسی (محمد بن الحسن) (1387ق)، المبسوط فی فقه الامامیه، ج1 ...
  • شیخ مفید (محمد بن محمد بن النعمان عکبری بغدادی) (1410ق)، المقنعه، ...
  • صدر، سیدمحمدباقر (شهید صدر) (1389ق)، اقتصادنا، بیروت: دارالفکر. ...
  • طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم (1409ق)، العروه الوثقی، ج2 ، بیروت: موسسه ...
  • طباطبایی ، سیدعلی (1418ق)، ریاض المسائل، ج10 ، قم: موسسه ...
  • طبرسی ، رضی الدین حسن  بن فضل (1412ق)، مکارم الاخلاق، ...
  • طبری، محمد بن جریر (1412ق)، جامع البیان فی تفسیرالقرآن، ج26 ، ...
  • دارالمعرفه. ...
  • علامه حلی (حسن  بن یوسف مطهر اسدی) (1414ق)، تذکره الفقهاء، ...
  • عیاشی، محمد  بن مسعود (1380ق)، تفسیر العیاشی، تهران: المطبعه العلمیه. ...
  • فاضل مقداد (جمال الدین مقداد بن عبدالله السیوری) (1419ق)، کنز العرفان ...
  • فتاح، پرویز (15 اسفند 1396)، کمک دوهزار میلیاردی مردم به ...
  • فخررازی ، محمد بن عمر (1420ق)، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، ج20 ...
  • فیروزآبادی، محمد بن یعقوب (1417ق)، القاموس المحیط، ج1 ، بیروت: دار ...
  • فیض کاشانی، ملامحسن (1406ق)، الوافی، ج10 ، اصفهان: مکتبه امام ...
  • قرشی، سیدعلی اکبر (1377)، قاموس قرآن، ج4 و 7 ، ...
  • قرطبی، محمد بن احمد (1364)، الجامع لاحکام القرآن، ج17 ، تهران: ...
  • کاشف الغطاء، جعفر بن خضر (1422ق)، کشف الغطاء عن مبهمات الشریعه ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، ج2-4 و 7 ، تهران: ...
  • مجلسی، محمد باقر(علامه مجلسی) (1403ق)، بحار الانوار، ج41 ، 78 و 100 ...
  • محقق ثانی (علی  بن الحسین کرکی) (1414ق)، جامع المقاصد فی ...
  • محقق حلی (جعفر بن حسن) (1408ق)، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال ...
  • مغنیه ، محمد جواد (1424ق)، التفسیر الکاشف، ج4 ، قم: دارالکتاب ...
  • مکارم شیرازی ، ناصر و دیگران (1373)، تفسیر نمونه، ج22 ، ...
  • الاسلامیه. ...
  • موسوی خمینی ، سیدروح  الله (امام خمینی) (1407ق)، تحریر الوسیله، ...
  • موسوی خمینی ، سیدروح  الله (امام خمینی) (1381)، توضیح المسائل ...
  • موسوی خمینی ، سیدروح  الله (امام خمینی) (1385)، صحیفه امام، ...
  • نجفی، محمد حسن (صاحب جواهر) (1981م)، جواهر الکلام فی شرح ...
  • نراقی ، احمد بن محمد مهدی (1415ق)، مستند الشیعه فی احکام الشریعه، ...
  • هاشمی شاهرودی، سیدمحمود (1434ق)، درس نامه فقه: درس خارج فقه ...
  • https://www.mizanonline.com/fa/news/402957. ...
  • نمایش کامل مراجع