تاثیر تغییر غلظت دی اکسیدکربن اتمسفر محیط کشت درون شیشه ای بر خصوصیات رشدی و پتانسیل فتوسنتزی ارکیده خربقی معمولی‎ ‎ ( Epipactis veratrifolia )

ارکیده خربقی معمولی از ارکیده­های خاک­رست و بومی مناطق معتدل ایران است و پتانسیل بالقوه­ای جهت اصلاح برای مصارف زینتی دارد. هرچند تکثیر درون شیشه­ای این گیاه قبلا بررسی شده است، اما مطالعه عوامل موثر بر رشد و فتوسنتز این گونه در شرایط کنترل شده درون شیشه­ای ضروری می­باشد. در تحقیق حاضر گیاهچه­های سه برگچه­ای در ظروف شیشه­ای حاوی محیط کشت تغییر یافته فاست مایع به همراه پرلیت استریل (جهت استقرار) کشت شدند. جهت حذف CO2 از ویال های شیشه­ای حاوی سه میلی­لیتر KOH با غلظت اشباع و جهت افزایش CO2 از ویال های حاوی سه میلی­لیتر مواد آزادکننده  CO2(محلول سه مولار بی­کربنات سدیم و کربنات سدیم) در هریک از ظروف کشت استفاده شد. آزمایش بر پایه طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار و هر تکرار شامل سه نمونه گیاهی انجام شد. شاخص­های رشدی نظیر وزن تر و خشک بخش هوایی، ارتفاع ساقه و طول ریشه، نرخ تعرق و حداکثر کارایی فتوسیستم II فتوسنتزی گیاهچه­ها اندازه­گیری شد. بیشترین میزان ارتفاع ساقه، وزن­ تر و خشک ساقه و طول ریشه در گیاهچه­های حاصل از تیمار افزایش CO2 مشاهده شد. از اتمسفر ظروف کشت موجب کاهش چشم گیر میزان حداکثر کارایی فتوسیستم II (QYmax) فتوسنتزی گیاهچه ها شد. از طرفی به­دنبال پسابیدگی، بیشترین سرعت تعرق در برگ های تیمار شاهد و افزایشCO2 ­ مشاهده شد و حذف CO2 سبب کاهش سرعت تعرق در گیاهچه­ها شد. می­توان نتیجه گرفت که با افزایش درون شیشه­ای CO2 می­توان باعث افزایش کارایی فتوسنتز گیاهان درون شیشه­ای ارکیده خربقی معمولی شد و از این طریق رشد و نمو این گیاهان را در شرایط درون شیشه­ای بهبود بخشید.