نقد و بررسی کارکرد دین در حوزه سیاست از دیدگاه پراگماتیسم

هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه و مناسبات دین و سیاست در مکتب عمل گرایی بود. در این راستا و با روش توصیفی- تحلیلی، ابتدا با نگاهی ریشه ای، مبانی، ویژگی ها و زمینه های پیدایش و شکل گیری مکتب عمل گرایی بررسی شد، سپس تلقی عمل گراها از سیاست و دین تبیین گردید و استلزامات و چگونگی تعامل بین دین و سیاست در مکتب عمل گرایی بررسی شد. نتایج نشان داد، تلقی ای که مکتب عمل گرایی از دین دارد، منبعث از نگاه اومانیستی و عمل گرایانه اندیشمندان آن می باشد که عملا با انکار مبدا غیبی، دین را به کارکردهای عملی آن تقلیل داده و آن را تا حد امری ابزاری، شخصی و تجربی تنزل می دهد و آن را با توجه به کاربردش که ممکن است فوایدی فردی، اخلاقی و اجتماعی برای انسان داشته باشد، تفسیر می نماید و اجازه دخالت به دین در امور سیاسی داده نمی­ شود. علاوه بر این، سیاست در این مکتب، رسالتی آرمانی ندارد، بلکه تنها به عنوان فلسفه ­ای عمل گرایانه موردنظر است.

کلیدواژه ها:

دین ، سیاست ، اندیشه سیاسی ، مکتب عمل گرایی ، پراگماتیسم ، پراگماتیست سیاسی