اصل حاکمیت اراده در حقوق غرب و اسلام مبانی، آثار و پیشینه تاریخی

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 681

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CSIW-5-2_001

تاریخ نمایه سازی: 6 خرداد 1399

چکیده مقاله:

اصل حاکمیت اراده بنیادی­ترین قاعده در حقوق خصوصی و دارای آثار مهمی نظیر آزادی قراردادی و امکان خلق الگوهای جدید معاملاتی است. به همین دلیل اصل مزبور از اهمیت و قدمتی طولانی در دو نظام حقوقی غرب و اسلام برخوردار است. اصل حاکمیت اراده، از سویی ریشه در مبانی نظری و مباحث فلسفه حقوق دارد و از سوی دیگر دارای نتایج و کاربردهای فراوان عملی است؛ خصوصا در زمان ما که گسترش روابط اقتصادی و نیازهای خاص تجاری چاره­ای جز تحول و نواندیشی در الگوهای قراردادی در سطح ملی و بین­المللی باقی نگذاشته است. چرایی طرح این اصل در هر نظام حقوقی، و مبانی و آثار گرایش به آن، و نیز نخستین نظریه­پردازان و پیشینه تاریخی طرح این اصل و تحولات آن سه محور مهمی است که در این مقاله طی دو گفتار جداگانه، ابتدا در نظام حقوقی غرب و سپس در نظام حقوقی اسلام به صورت تطبیقی مورد مطالعه قرار گرفته است. یکی از دستاوردهای این مطالعه، اثبات پیشگامی و تقدم زمانی گرایش به این اصل و پذیرش آثار آن در حقوق اسلام است. ضمنا نادرستی این گفته برخی استادان نیز پدیدار می گردد که وضع ماده 10 در قانون مدنی را  به پیروی از نظریه حقوقیین اروپا نسبت داده­اند. چندین قرن پیش از آنکه حقوقدانان و فیلسوفان اروپایی به اصل حاکمیت اراده روی آورده باشند، غالب فقهای نامدار امامیه به صراحت چنین نظریه ای را ابراز کرده بودند.

نویسندگان

محسن اسماعیلی

دانشیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • آشوری، داریوش، 1378 ش، تهران، دانشنامه سیاسی، انتشارات مروارید، چ ...
  • آل کاشف الغطاء، محمد حسین ، 1359 ق، تحریر المجله، ...
  • اردبیلى، احمد بن محمد، 1403 ق، مجمع الفائده و البرهان ...
  • اریک لیدمان، سون، 1391 ش، تاریخ عقاید سیاسی از افلاطون ...
  • استراترن، پل، 1390 ش، آشنایی با کانت، ترجمه شهرام حمزه ...
  • امامى، دکتر سید حسن، 1370 ش، حقوق مدنى، تهران، کتابفروشى ...
  • الانصاری، جمال الدین ابن هشام، 1406 ق، مغنی اللبیب، قم، ...
  • بحرانى، یوسف بن احمد بن ابراهیم، 1405 ق، الحدائق الناضره ...
  • بیگدلی، عطاءالله، 1393 ش، تفاوت مبانی نظریه تعهدات در دو ...
  • الجبعی العاملی (شهید اول)، محمد بن مکى عاملى ، 1410 ...
  • الجبعی العاملی (شهید ثانى)، زین الدین بن على بن احمد ...
  • جعفرى لنگرودى ، محمدجعفر ، 1373 ش، حقوق اموال، تهران، ...
  • ------------ ، 1382 ش، مجموعه محشی  قانون مدنی، تهران، کتابخانه ...
  • ------------، 1388 ش، الفارق، تهران، کتابخانه گنج دانش، چ 2، ...
  • ----------- ، 1390 ش، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، تهران، کتابخانه ...
  • جونز، ویلیام تامس، 1383 ش، خداوندان اندیشه سیاسی، ترجمه علی ...
  • الحسینی المراغی، سید میرعبدالفتاح، 1418 ق، العناوین، قم، دفتر انتشارات ...
  • الحکیم، سید محسن، 1391 ق، مستمسک العروه الوثقى، بیروت، دار ...
  • حلى، محقق نجم الدین جعفر بن حسن، 1408 ق، شرائع ...
  • حلى، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى ، 1401 ق، ...
  • خراسانى، ملا محمد کاظم، 1415 ق، کفایه الاصول، قم، انتشارات ...
  • روسو، ژان ژاک، 1390 ش، قرارداد اجتماعی، ترجمه سعید حبیبی، ...
  • الزرقاء، مصطفی احمد، 1968 م،  المدخل الفقهی العام، بیروت، دارالفکر، ...
  • السبزوارى، محقق محمد باقر بن محمد مومن، 1423 ق، کفایه ...
  • السنهورى، عبدالرزاق احمد، بی تا، الوسیط فى شرح القانون المدنى ...
  • شهیدی، دکتر مهدی، 1380 ش، تشکیل قراردادها و تعهدات(حقوق مدنی)، ...
  • فروغی، محمدعلی، 1388 ش، سیر حکمت در اروپا، تهران، هرمس، ...
  • قاسمی، محسن، 1388 ش، شکل گرائی در حقوق مدنی، تهران، ...
  • قاضی، دکتر ابوالفضل، 1357 ش، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، ...
  • قائم مقامی، دکتر عبدالمجید، 1356 ش، حقوق تعهدات: نظریه کلی ...
  • قمی (گیلانى، میرزا)، ابو القاسم بن محمد حسن، 1413 ق، ...
  • کاتوزیان، دکتر ناصر، 1371 ش، دوره مقدماتى حقوق مدنى اعمال، ...
  • ------------ ، 1372 ش، حقوق مدنى، قواعد عمومى قراردادها، تهران، ...
  • ------------ ، 1376 ش، حقوق مدنی، دوره عقود معین، مشارکت ...
  • ------------ ، 1380 ش، فلسفه حقوق ، تهران، شرکت سهامی ...
  • ------------ ، 1380 ش، حقوق مدنی، دوره مقدماتی، درس هایی ...
  • کلی، جان، 1382 ش، تاریخ مختصر تئوری حقوق در غرب، ...
  • مظفر، محمد رضا، بی تا، اصول الفقه، قم، اسماعیلیان، چ ...
  • مغنیه، محمد جواد، 1421 ق،  فقه الامام الصادق علیه السلام، ...
  • مکارم شیرازى، 1411 ق، ناصر، القواعد الفقهیه، قم، مدرسه الامام ...
  • نجفى، محمد حسن بن باقر، 1374 ش، جواهر الکلام فی ...
  • نراقی، ملا احمد، 1375 ش، عوائدالایام، قم، دفتر تبلیغات اسلامی ...
  • یزدى طباطبایى، سید محمد کاظم، 1409 ق، العروه الوثقى، بیروت، ...
  • ---------------،  1415 ق،سوال و جواب، مصحح: سید مصطفى محقق داماد، ...
  • Glyn Watkin , Thomas,(1999),  An Historical Introduction To Modern Civil ...
  • Ghestin, Jacques,(1993), Traité de droit civil: La formation du contrat, ...
  • Larombière, Léobon,(1862), Théorie et pratique des obligations, ou commentaire des ...
  • Mazeaud(s), (Henri, Jean, Léon), Chabas, François, Leçons,( 1995), de droit ...
  • Nicholas ,Barry,( 1992), The French Law of Contract, clarindon press ...
  • Weill, Alex. Terré, François,( 1980),  Droit civil:les obligations, Dalloz, 1st  ...
  • Yassari , Nadjma,( 1999),  The concept of freedom of contract ...
  • نمایش کامل مراجع