بررسی شیوع و عوامل خطرساز اختلالات اسکلتی عضلانی: مطالعه موردی در بهورزان

زمینه و هدف: آسیب های اسکلتی- عضلانی مرتبط با کار از جمله بزرگترین مشکلات بهداشت شغلی در کشورهای در حال توسعه است. بهورزی از جمله مشاغلی است که در آن شاغلین با ریسک فاکتورهای اختلالات اسکلتی- عضلانی یاد شده به ویژه وضعیت نامطلوب و ایستا مواجهه دارند و با توجه به اینکه کار این شغل بصورت ایستاده انجام می گیرد وگاها این پوسچرتا ساعت ها ادامه می یابد فشار وضعیتی وارده به اندام های اسکلتی- عضلانی در حد بالایی می باشد. در طول زمان با افزایش مواجهه با عوامل استرسزای بیومکانیکی و روانی- اجتماعی در محیط کار آسیب های اسکلتی- عضلانی تشدید می شود. این مطالعه با هدف بررسی شیوع و عوامل خطر ساز اسکلتی- عضلانی در بهورزان خانه های بهداشت یکی از شهرستانهای ایران انجام گردید.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی، تعداد 135 نفر بهورز، در سال 1397 موردبررسیقرارگرفتند. برای جمع آوری داده هابه طور همزمان از پرسشنامه اختلالات اسکلتی- عضلانی نوردیک، پرسشنامه استرس شغلی osipow و پرسشنامه اطلاعاتدموگرافیک استفاده شد. در نهایت دادهها به کمک نرم افزار SPSS نسخه 18 و آزمونهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: 63% افراد شرکت کننده در این مطالعه زن و 37 % مرد می باشند. و بیش از 60 درصد شرکت کنندگان در رنجسنی 30 تا 50 سال قرار دارند. باتوجه یافته ها نشان داد که شیوع دردهای اسکلتی- عضلانی در بهورزان در ناحیه کمر 67/4%یک یا هردو زانو 48/1%، شانه 38/6%، گردن 35/6%، پشت 34/1%، یک یا هر دو باسن- ران 31/9%، مچ و دست، 31/1%یک یا هر دو قوزک پا 27/4% و آرنج 20 % می باشد. با توجه به اینکه استرس شغلی یکی از ریسک فاکتورهای تاثیرگذار دراختلالات اسکلتی- عضلانی درمحیط های کاری می باشد، از پرسشنامه استرس شغلی نیز استفاده شد که میانگین استرس شغلی بین کم تا متوسط برآورد گردید (23/1±124/8). برطبق نتایج به دست امده از مطالعه حاضر ارتباط معناداری بین وجود اختلالات در ناحیه گردن باجنس، سن، تحصیلات، سابقه بیماری، نامناسب بودن ارتفاع میزکار، بارکاری و استرس شغلیو همچنین وجود اختلالات در ناحیه کمر با وضعیت تاهل، سن، تحصیلات، سابقه بیماری، بارکاری و استرس شغلی وجودداشت (P<0/05). با توجه به نتایج شیوع ناتوانی عملکردی در بهورزان در ناحیه کمر 45/9%، ،ناحیه شانه 33%، ناحیه پشت 22/2%، ناحیه گردن 22/2% میباشد. و بیشترین غیبت ازکار بترتیب مربوط به ناحیه کمر برابر با 5/9 روز و ناحیه گردن برابر با 3/1 روز و کمترین غیبت از کار مربوط به ناحیه مچ و دست برابر با 0/140 روز می باشد. نتیجه گیری: بر طبق مطالعه موجود شیوع مشکلات اسکلتی- عضلانی در تمامی بهورزان بالا بوده است. دلیل اصلی آن را حجم زیاد کار در این پرسنل میتوان بیان کرد. همچنین بیشترین شیوع مشکلات اسکلتی عضلانی در قسمتهای گردن وکمر می باشد.برای داشتن شرایط شغلی مطلوب تر، می توان با توجه به عوامل خطرساز و اثرگذار این پارامترها بر اختلالاتاسکلتی- عضلانی برنامه های مداخله ای مناسبی را نظیر بهبود ایستگاه های کاری و برنامه هایی جهت کاهش استرس این گروه کاری برنامه ریزی و به اجرا در آورد.

کلیدواژه ها:

اختلالات اسکلتی عضلانی ، استرس شغلی ، بهورزان