اثر مواجهه شغلی با حلال های آلی بر سطح مارکرهای استرس اکسیداتیو کارگران صنایع چاپ

زمینه و هدف: استرس اکسیداتیو یکی از مکانیسم های اصلی در ایجاد اثرات سمی حلال های آلی مطرح شده است. در فرآیندچاپ افست، تولوئن و زایلن به عنوان حلال در مواد افزودنی محلول های تمیز کننده کاربرد زیادی دارد. مطالعه حاضر با هدفتعیین اثر مواجهه شغلی همزمان با حلال های تولوئن و زایلن بر روی سطح خونی مارکرهای استرس اکسیداتیوکارگراندرصنایع چاپ انجام گردید.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی- تحلیلی، سطح مارکرهای استرس اکسیداتیو در سرم خون شامل ظرفیت تام آنتی اکسیدانی (TAC) با روش FRAP ، مالون دی آلدئید (MDA) از طریق واکنش تیوباربیتوریک اسید (TBARS) و فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی سوپراکسید دیسموتاز (SOD)، کاتالاز (CAT) و گلوتاتیون پراکسیداز (GPx) با استفاده از کیت هایتجاری ZellBio و همچنین غلظت هیپوریک اسید و متیل هیپوریک اسید به ترتییب به عنوان بیومارکرهای مواجهه با تولوئنو زایلن در ادرار با روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) در بین کلیه کارگران شاغل در خط تولید صنایع چاپشهرستان بیرجند به تعداد 44 نفر (34 مرد و 10 زن) در مقایسه با 40 نفر (31 مرد و 9 زن) از کارمندان قسمت های اداریبه عنوان گروه کنترل تعیین شد. برای آنالیز داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 17 استفاده گردید.یافته ها: در کارگران صنایع چاپ، میانگین غلظت های هیپوریک اسید و ایزومرهای ارتو، متا و پارا متیل هیپوریک اسید ادراربه طور معنی داری در مقایسه با گروه کنترل افزایش داشت (P<0/001). بر اساس نتایج تحقیق، مواجهه همزمان با تولوئن و زایلن باعث افزایش معنی داری در میانگین غلظت MDA به عنوان مارکر اصلی پراکسیداسیون لیپیدی (vs 4/82±0/67 04/2±0/1/7) و کاهش معنی داری در میانگین سطح فعالیت آنزیم های SOD) 14/8±24/38 vs 14/6±08/33) و آنزیم GPx؛ (87/118±65/41 vs 06/171±24/35) در سرم افراد مواجهه یافته در مقایسه با گروه کنترل شد و با سطح TAC) 23/0±12/1 vs 27/0±02/1) و فعالیت آنزیم CAT) 54/5±60/12 vs) 33/5±69/13 تفاوت معنی داری مشاهده نشد (P> 0/05).نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که علیرغم مواجهه شغلی افراد با غلظت های پایین بیومارکرهای ادراری تولوئن و زایلندر صنایع چاپ، تغییراتی در مارکرهای استرس اکسیداتیو مشاهده شد، که نشان می دهد اثرات مواجهه ترکیبی حتی درغلظت های پایین تر از شاخص های تماس بیولوژیکی (BEIs)، توانسته است به دلیل افزایش پراکسیداسیون لیپیدی و کاهشفعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی، استرس اکسیداتیو را در کارگران افزایش دهد.

کلیدواژه ها:

استرس اکسیداتیو ، آنزیم های آنتی اکسیدانی ، مواجهه شغلی ، تولوئن و زایلن