معناشناسی تاریخی و فرهنگی سبیل در قرآن کریم

سبیل پرکاربرد ترین واژه متعلق به حوزه معنایی راه در عصر نزول است و به دلیل کاربرد در سیاق های متنوع گاه از نگاه عالمان مسلمان بر 14 معنای مختلف حمل شده است. مروری بر منابع لغوی و تفسیری گویای آن است که عالمان مسلمان اطلاع چندانی از فرایند ساخت و مولفه های معنایی سبیل و ویژگی های این نوع از راه در بافت نزول نداشته اند. در مطالعه حاضر با هدف جبران این خلا مطالعاتی می کوشیم با بهره گیری از روش های معناشناسی تاریخی و معناشناسی فرهنگی، معنای سبیل را آن گونه که در عصر نزول درک می شده است، تبیین کنیم. بدین منظور، با بررسی سابقه تاریخی ماده س ب ل برای نخستین بار بروز اشتراک لفظی در این ماده را خاطرنشان خواهیم کرد و نشان خواهیم داد که این ماده یک بار بر اثر الحاق پیش ساز س به بن ثنایی ب ل ، و بار دیگر با افزوده شدن پس ساز ل به بن ثنایی س ب ساخته شده که دومی در ساخت واژه سبیل ایفای نقش کرده است. همچنین، خواهیم کوشید نشان دهیم سبیل در عصر نزول بر راه هایی اطلاق می شده است که از تعین خارجی، وضوح و شفافیت برخوردار نبودند و جز با یاری جستن از راه بلدان، پیمایش آن ها ممکن نبود.

کلیدواژه ها:

راه ، مفردات قرآن ، معناشناسی تاریخی ، معناشناسی فرهنگی ، ریشه شناسی ، هم نامی