اثرات اقدامات آبخیزداری بر روی شاخص های تنوع کارکردی و ترسیب کربن خاک (مطالعه موردی: حوزه آبخیز ارنگه، استان البرز)

اصلاح و احیا مراتع با رعایت شرایط اکولوژیک می تواند موجب بهبود کمی و کیفی پوشش گیاهی و ویژگی های خاک گردد. بنابراین ضرورت دارد برای حفظ و بهره برداری صحیح از این منبع با ارزش مدیریت مناسبی اعمال شود. هدف از این تحقیق بررسی اثرات اقدامات مکانیکی بر شاخص های تنوع گونه ای و کارکردی گیاهان است.براین اساس حوزه آبخیز ارنگه در استان البرز انتخاب شد. نمونه برداری از پوشش گیاهی به روش سیستماتیک تصادفی در سه تمیار مکانیکی شامل بند گابیونی، کف بند ملاتی، دیوار سنگی و یک تیمار شاهد که در آن هیچ اقدامی صورت نگرفت، انجام پذیرفت. در هر پلات درصد تاج پوشش و تعداد آن ها ثبت گردید. در هر پلات گروه های کارکردی گیاهان شامل فرم رویشی، طول عمر فرم زیستی و کلاس خوش خوراکی گیاهان ثبت و اندازه گیری شدند. سپس شاخص های تنوع کارکردی و با استفاده از نرم افزار FDiversity محاسبه شدند. درصد کربن آلی و میزان ترسیب کربن آلی در دو عمق 0-15 سانتی متری و 30-15 سانتی متری را در اقدامات مکانیکی نشان می دهد. نتایج حاکی از آن است که تیمار گابیون، سنگ ملاتی و دیوار سنگی ملاتی در دو عمق اختلاف معنی داری نداشتند. اما از نظر مقدار ترسیب کربن آلی در تیمارهای گابیون و سنگ ملاتی در دو عمق اختلاف معنی داری مشاهده گردید. بدین صورت که تیمار گابیون بیشترین مقدار ترسیب کربن در عمق 30-15 سانتی متری را به خود اختصاص داد. نتایج حاصل ازمقایسه میانگین بین شاخص های تنوع کارکردی نشان داد که همه شاخص های تنوع کارکردی بین تیمارهای مختلف دارای اختلاف معنی داری در سطح پنج درصد بودند. هم چنین نتایج مقایسه میانگین شاخص های تنوع گونه ای درتیمارهای مکانیکی موید این مطلب است که فقط شاخص های غنای گونه ای و تنوع گونه ای اختلاف معنی داری داشتند. شاخص یکنواختی گونه ای در بین تیمارهای مکانیکی اختلاف معنی داری نداشت.

کلیدواژه ها:

تنوع گونه ای ، تنوع کارکردی ، اقدامات مکانیکی ، حوزه آبخیز ارنگه