مقایسه منظومه های عاشقانه رابعه و بکتاش عطار و سلامان و ابسال جامی

منظومه تمثیلی رابعه و بکتاش از الهی نامه عطار نیشابوری، با درون مایه عرفانی در 421 بیت با مضامین عشق عذری سروده شده است. رابعه با اینکه شاهزاده است، عاشق بکتاش (غلام برادرش حارث) می شود. منظومه سلامان و ابسال نیز در 10860 بیت از هفت اورنگ جامی، داستان تمثیلی شرح دلدادگی ابسال (دایه) به سلامان است. در هر دو داستان، دختران شروع کننده عشق اند. رابعه عاشق بکتاش و ابسال عاشق سلامان و عشقشان نسبت به معشوق پایدار و پاک است. هر دو شخصیت از خاندان سلطنتی هستند؛ پدر رابعه، شاه بلخ و پدر سلامان، شاه یونان است و هر دو از درون خانواده به زندگی خود پایان می دهند. رابعه توسط برادرش از بین می رود و ابسال خود را در آتش می سوزاند. این پژوهش که به روش توصیفی و تحلیل محتوا انجام شد، نشان می دهد که مهارت سرایندگان این دو منظومه در توصیف دقیق عشق و همچنین منش شخصیت ها، مخاطب را تا پایان داستان تحت تاثیر قرار می دهد و با وجود رمزآلود بودن هر دو حکایت، عشقی جذاب و پایدار در سیر داستان روایت می شود. مساله اصلی این پژوهش مقایسه منظومه های عاشقانه رابعه و بکتاش عطار و سلامان و ابسال جامی و بیان تفاوت ها و همانندی های دو منظومه، تبیین و توصیف دقیق عشق و همچنین منش شخصیت ها و تاثیر آن بر مخاطب است و اینکه فضای عاشقانه داستان چگونه در پیشبرد روند داستان موثر بوده است

کلیدواژه ها:

رابعه و بکتاش ، عطار نیشابوری ، سلامان و ابسال ، عبدالرحمن جامی ، مقایسه