تاثیر و جایگاه کعبه در هنر و معماری اسلامی

بی شک معماری خانه کعبه قبله مسلمین جهان، در عین سادگی از سبک های پیچیده معماری به شمار می رود. ساده از آن رو که ارتباطات فضایی روشنی دارد و پیچیده از آن رو که انتخاب آیات و روایات، محل، شخص معمار و چگونگی طراحی آن، به خواست خداوند بوده است. لذا انتظار می رود بیشترین تاثیر و حضور قلب را در زایران ایجاد نماید. خانه کعبه، علی رغم نسبی و اعتباری بودن کالبد آنها که در عالم طبیعت تجلی یافته است، اما از بعد عناصری نظیر (ایده های هندسی- فضایی) و (نمایه ها- آرایه ها) که نیمه مجرد هستند، می توانند برای همه زمان ها، الهام بخش باشند. در این مقاله مصداق فوق در سه محور مورد ارزیابی قرار می گیرد: 1. مهمترین ویژگی های (تاریخی و محتوایی). 2. مهمترین ویزگی های (کالبدی و بیرونی). 3. مهمترین ویژگی های (فضایی- هندسی ودرونی). در این مقاله هدف نه تاریخ نگاری و نه تشریح است، بلکه تجزیه و تحلیل معماری خانه کعبه می باشد. در نتیجه گیری از منظر نگارنده، سعی به بررسی ابعاد مختلف کعبه نظیر بررسی فرم فضایی و هندسی، ارتباط آن با اجزای معماری، و الهام گرفتن بناهای اسلامی از خانه کعبه شده است. در نتیجه خانع کعبه می تواند سلول بنیادی عبادتگاه های شایسته بوده و الهام بخش همه معماران در طراحی نیایشگاه مطلوب باشد. و همچنین برای ارزیابی و نقد همه نیایشگاه های جهان از بعد مفاهیم محتوایی و مناسبت های کالبدی (از بعد ایده های فضایی- هندسی و آرایه ها ونمایه ها) مورد بهره برداری قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

کعبه ، نیایشگاه ، هنر ، معماری اسلامی