بررسی انتظار بشر از دین با رویکرد درون دینی

یکی از پرتنش ترین چالش های بشر امروزی این است که می خواهد دریابد چه نیازهایی را باید از خدا و دین طلب کند و دین پاسخگوی کدام خواسته بشر می تواند باشد. اندیشمندان غربی، برای تبیین رابطه خداوند با انسان و چگونگی تعامل دین و بشر، یکی از مسایل مهم کلام جدید و فلسفه دین را به موضوع انتظار بشر از دین اختصاص داده اند. تلقی ابزارانگارانه و لوازم غیرقابل قبول معرفتی این رویکرد برون دینی، بار معنایی منفی را برطرز تفکر انسان و پیش فرض های او تحمیل کرده و رابطه حقیقی خدا و انسان در نظام آفرینش را تقلیل داده و جایگاه خدا و انسان را معکوس نموده است. اما رویکرد درون دینی انتظار دین از بشر با تاکید بر مباحث جدید کلامی مبتنی بر انسان شناسی اسلامی و ادله فطری، عقلی و علمی، دارای مزایا و پیامدهای مثبت بوده و با مطرح کردن انتظارات بنیادی و تعالی بخش دین از بشر در حوزه نظر و عمل همچون انسان ماندن، الهی شدن، فهم حقیقی رابطه دین و دنیا، کسب علم صایب، تزکیه نفس و عمل صالح، انتظارات بشر را منطبق بر حقیقت ذاتی و واقعیت عینی قرار داده و خدامحوری را جایگزین انسان محوری می نماید. در این مقاله، درصدد تحلیل و تبیین این دو رویکرد مطرح، با استفاده از منابع و دیدگاه متفکران عقل گرای اسلامی می باشیم.

کلیدواژه ها:

انتظار دین ، انتظار بشر ، خدا ، دین ، انسان