مقایسه سیمای جبرییل در معراج نامه های ابن سینا و میرحیدر در دو بعد فلسفی و تجسمی

یکی از مهمترین مضامین به کار رفته در آثار هنری ایران ی-اسلامی معراج پیامبر اسلام،حضرت محمد (ص)، است. بسیاری از هنرمندان نگارگر ایرانی، روایت های تصویری متنوعی رادر قالب معراج نامه ها خلق کرده اند که از برجسته ترین آ نها می توان به معراج نامه میرحیدراشاره کرد. روشن است که نگارگران به جنبه های بصری معراج توجه کرده اند و برای به تصویرکشیدن این واقعه، صورتی تجسمی از عناصر مختلف داستان را شکل داده اند. از جمله اینکه،فرشتگانی همچون جبرییل را با شکل، اندازه و رنگ ها و ویژگی های خاصی به تصویر کشیده اند.از سوی دیگر، فیلسوفان و متالهان ایرانی نیز در آثار خود به بررسی و تحلیل نظری واقعه معراجپرداخته اند که از آن جمله می توان به رساله معراج نامه ابن سینا اشاره کرد. مقاله حاضر، در پیپاسخ به این مساله است که تصویری که از جبرییل در صحنه های مختلف معراج در معراج نامهمیرحیدر مشاهده می شود، با توصیفات نظری ابن سینا درباره جبرییل در رساله معراج نامه چهنسبتی دارد . در این مقاله نشان داده می شود که باوجود تفاوت زمانی خلق این دو اثر و نیزتفاوت اساسی رویکرد خالقان این دو اثر (رویکرد تجسمی و رویکرد فلسفی) می توان این دو اثررا دو روایت مختلف اما قابل انطباق از تصویر جبرییل در معراج دانست.

کلیدواژه ها:

جبرییل ، محمد (ص) ، معراج ، ابن سینا ، معراج نامه ، میرحیدر