احیای باغ های تاریخی و منظر فرهنگی با رویکرد پایداری اجتماعی (نمونه موردی، بافت تاریخی گرگان)

باغ و باغ سازی در تاریخ و فرهنگ این سرزمین جایگاه ویژه ای دارد. در بسیاری موارد، باغ به عنوان عنصری مهم وجدانشدنی از شاکله ی شهرایرانی محسوب می گردید و مساحت آن با مساحت مناطق مسکونی شهر برابری می کرد.باغها با ویژگی های طبیعی خود فضایی را به منظور گذراندن اوقات فراغت و یا سکونت فراهم می آوردندکه علاوه بر آرامشخیال شهروندان، نقش مهمی در سرزندگی و حیات طبیعی و تنفس شهرها داشتند.با تغییر سبک زندگی و به دنبال آنتغییر کالبد شهرها، بسیاری ازاین عناصر حیاتی نیز دستخوش تغییر شده اندو غالبا به حذف آنها انجامیده است در حالیکه نیازشان همچنان احساس می گردد.امروزه شهرهای ما به لحاظ ضعف درکیفیت فضاهای جمعی پویا، نیازبه احیا ومعرفی فضاهایی دارندکه همخوان با ویژگی های اجتماعی و فرهنگی خود باشد،فضاهایی که با ویژگی های طبیعی شهرنیز سازگاری داشته باشد.دراین میان شهرگرگان به مثابه ایرانی کوچک،از دیر باز دربرگیرنده اقوام گوناگون باباورها،اعتقادات و آداب و رسوم خاص،در عین تنوع و تفاوت ها بوده است که در درونش بافتی تاریخی با پشتوانه غنیفرهنگی و بسیار پویا ریشه دارد،اما از تاثیر تحولات دنیای صنعتی به دور نبوده و این موضوع توجه به طراحی فضاها ومجموعه هایی هم راستا با اهداف پایداری اجتماعی،فرهنگی را واجد اهمیت می کند.این مقاله تلاش می کند تا با روشتوصیفی تحلیلی و با ابزار جمع - آوری اطلاعات کتابخانه ای ضمن بازشناسی باغ ایرانی به عنوان نمونه فضای فرهنگی -اجتماعی به بررسی مولفه های پایداری اجتماعی و فرهنگی و افزایش کیفیت محیط پرداخته و راهکارهای مناسبطراحی،جهت استفاده از ویژگی ها و فرصت های فرهنگی،اجتماعی و کالبدی در بافت تاریخی شهر گرگان ارائه نماید وبتواند نقش مهمی را در حفظ و بقاء شهر ایفا کند.درنهایت بازشناساندن هویت و فرهنگ شهر در محیطی تفریحی-فرهنگی به عنوان مهمترین بخش رویکرد مد نظرخواهدبود.

کلیدواژه ها:

باغ ایرانی ، باغ موزه ، پایداری اجتماعی ، بافت تاریخی ، گرگان