تحلیل نقش و فرم برقع در جنوب ایران

نقوش پوشاک همواره از اهمیت بخصوصی برخوردار بوده و با آداب و رسوم فرهنگ و شرایط اقلیمی هر دیار قرابت دیرینهدارد. برقع نیز بخشی از پوشش صورت زنان و دختران دیار هرمزگان و حاشیه خلیج فارس بوده که ساخت و نقوش آنتحت تاثیر شرایط اقلیمی و فرهنگی قرار داشته است. امروزه استفاده از برقع کم کم به دست فراموشی سپرده شده وتنها به صورت تزیینی درمجالس سنتی مورد استفاده قرار می گیرد. در این پژوهش به تعاریفی از انواع پوشش چهره(روبند، نقاب، برقع) پرداخته شده است. تاریخچه پوشش چهره در ایران، کاربرد برقع در استان هرمزگان و ارتباطش بافرهنگ عامه، سیاست، اقتصاد و ساختار جامعه از دیگر مباحث مطرح در آن هستند. فرضیه: رنگ، فرم و تزیینات برقعبازتابی از ترجیحات فرهنگی، اقلیمی و سبک زندگی جامعه جنوب ایران است. با بررسی تفاوت برقع های شهری و جزایرتاثیر فرهنگ عامه و سیاست بر این پوشش زنانه جنوب ایران با دقت بیشتری مورد بررسی قرار گرفته است. مطابقت بیننقش و فرم برقع با نقوش آثار باستانی و تاثیر فرم برقع بر چهره از دیگر مباحث مطرح در این پژوهش هستند. روشتحقیق این مقاله توصیفی وتحلیلی است. روش جمع آوری اطلاعات منابع کتابخانه ای و مطالعات میدانی بوده است.نقش و فرم های موجود بر این برقع ها برخی زیبایی چهره را دو چندان می کنند و برخی برای پوشاندن این زیبایی ها و تحت تاثیر قرار دادن آن ها به کار می روند. تاکید بر پوشش صورت با این روبنده ها از زمان ورود فرهنگ اعراب بهایران رایج شد، شرایط اقلیمی و آفتاب سوزان و فرهنگ اسلامی و ارتباط با فرهنگ اعراب روبنده را مورد اقبال زنانجنوب ایران قرار داد. تحول این روبنده ها طی تاریخ و در مناطق مختلف استان، انواع فراوانی از آن را به وجود آورده کهبرخی چندان خاصیت پوشانندگی ندارند و صرفا به عنوان وسیله ای برای جذابیت چهره به کار می روند. برقع هایشهری حاوی نقوشی با مفاهیم نمادین و مرتبط با فرهنگ ایرانی هستند. اما برقع های جزایر تنها به فرم هایی از نقاب وبدون تزئین محدود می شود که حالت صیقلی و براقشان وجه مهم تفاوت آن ها با روبنده های شهری را تشکیل می دهد.

کلیدواژه ها:

برقع ، نقش ، فرم ، حجاب ، هرمزگان