نظریات اختلافی حقوقدانان و فقها پیرامون جبران مالی خسارت معنوی

خسارت معنوی، هر آن ضرری است که بر عاطفه، آبرو، روح، روان، آزادی، شخصیت و اعتبار فرد وارد شده، تالم روحی و روانی را در پی داشته باشد. طبق مبانی مسئولیت مدنی و فقه خسارت معنوی قابل جبران دانسته شده است؛ اما با توجه به ماهیت غیر مادی که خسارت معنوی دارد، این سوال مطرح می شود که آیا خسارت معنوی تنها با روش های غیر مالی قابل جبران است یا می توان آن را با مال نیز جبران نمود در این تحقیق با استفاده از روش های توصیفی، تطبیقی به جواب این پرسش طبق نظریات حقوق دانان و فقهای امامیه و اهل سنت پرداخته خواهد شد. حقوق دانان و فقها پیرامون این مسئله نظر واحدی نداشته بر دو طیف مخالف و موافق جبران مالی خسارت معنوی تقسیم شده اند. حقوق دانان و فقهای که نعتقدند بر عدم امکان جبران مالی خسارت معنوی هستند، جبران این نوع خسارت را از لحاظ نظری، فنی، و اخلاقی غیر ممکن دانسته و معتقدند در شریعت نصی مبنی بر جواز آن وجود ندارد. در مقابل حقوق دانان و فقهایی که معتقد بر امکان و جواز جبران مالی خسارت معنوی هستند، دلایل گروه اول را قابل ایراد دانسته و جبران مالی خسارت معنوی را مطابق فقه و اصول مسئولیت مدنی می دانند. در مجموع از آن جا که دلایل مخالفین جبران مالی این نوع خسارت، قابل ایراد بوده و از ضعف برخوردار است، همچنان دلایل موافقین علاوه بر آن که از قوت برخوردار است، مطابق مبانی مسئولیت مدنی بوده و با اصول کلی فقهی اسلامی نیز موافقی است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که رای موافقین جبران مالی خسارت معنوی از ارجحیت برخوردار است.

کلیدواژه ها:

خسارت ، خسارت معنوی ، جبران مالی خسارت ، اختلاف حقوقی ، اختلافی فقهی