گزینش بهترین روش بالانس خط مونتاژ از بین پنج روش مورد مطالعه

اختصاص مقدار مساوی کار به ایستگاه های کاری یک خط تولید را بالانس خط نامند؛ به نحوی که کل زمان اختصاص نیافته به ایستگاه ها و نیز تعداد ایستگاه های کاری حداقل شده و بهره وری کارگران در خط تولید به حداکثر مقدار خود برسد. این مبحث در قالب مدل ریاضی که هدف آن حداقل سازی تعداد ایستگاه ها یا سایکل تایم می باشد، به همراه دو محدودیت اصلی عدم تخطی از زمان سیکل کاری و رعایت روابط پیش نیازی تعریف شده است. برای حل این مدل تاکنون روش های متعددی در قالب دسته بندی های ابتکاری، فرا ابتکاری، ریاضی و ... معرفی شده است. در این تحقیق سعی شده است از هر یک از دسته بندی اصلی مذکور؛ حداقل یک نسخه بالانس خط بر روی تعداد 161 اپریشن مونتاژ یک خودرو سواری تهیه شده (به عنوان مطالعه موردی) و سپس با محاسبه شاخص های متداول، در خصوص کارایی آنها قضاوت شود. این شاخص ها شامل دو شاخص مهم از نوع بهره وری (کارایی خط و تعداد اپراتور مورد نیاز ) و نیز یک شاخص ارگونومیکی (تعداد اپراتور با امتیاز ریبا بالاتر از عدد 8) می باشد. در این تحقیق ابتدا تعداد شانزده ایستگاه از خط مونتاژ به عنوان محدوده بررسی در نظرگرفته شده و در ادامه، فعالیت های این محدوده به کمک پنج روش الگوریتم ژنتیک (نمونه ای از دسته روش های فرا ابتکاری) ، برنامه ریزی عدد صحیح (نمونه ای از دسته روش های ریاضی) و روش های اولویت وزنی ، تعداد پس نیازها و وستر کیلبریج (به عنوان نمونه هایی از دسته روش های هیوریستیک) بالانس شدند. در پایان نیز با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها و با تکیه بر شاخص های بهره وری و ارگونومیکی نامبرده، در قالب یک شاخص ورودی و دو شاخص خروجی، کاراترین روش(ها) مشخص گردید.

کلیدواژه ها:

بالانس خط مونتاژ ، متعادل سازی خط تولید ، ایران ، خودروسازی ، سایپا