بررسی چند اثر برجسته معماری از دوره پهلوی دوم (محمد رضا پهلوی) و مقایسه با معماری دوران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی

می توان به جرات گفت تحولات معماری و شهرسازی در هر سرزمین بازتاب عوامل پس زمینه اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و دینی آن به شمار میرود. از سوی دیگر دستیابی به درک صحیحی از جایگاه معماری معاصر هر سرزمین در عرصه جهانی بدون شناخت از تحولات معماری معاصر سرزمینهایی دارای اشتراکات فرهنگی، دینی، منطقه ای و سیاسی با آن سرزمین امکان پذیر نخواهد بود. با وجود اینکه دوران پهلوی دوم در ایران منشا تحولات گسترده ای به شمار میرود، در منطقه خاورمیانه و در سالهای معاصر این دوران جریانهای سیاسی و اجتماعی در حال شکل گیری بود. از این رو این پژوهش حاضر در صدد است با شناسایی عوامل تاثیرگذار بر معماری در ایران، به تحلیل و بررسی چند اثر برجسته از معماری دوره پهلوی دوم (محمد رضا پهلوی) پرداخته و با معماری دوران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به مقایسه بپردازد. در این تحقیق تفاوتها و شباهتهای موجود در عوامل زمینه ساز و نیز تحولات معماری در این دو دوره، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق از شیوه تفسیری تاریخی در کنار مطالعه کتابخانه ای استفاده شده است. بررسی ها حاکی از آن است که معماری دوره پهلوی، خود در نگرش اولیه، به باستانگرایی به دو دوره ساسانیان و هخامنشیان توجه بیشتری دارد که در نگاه معماری، عناصری که مورد بهره برداری یا تقلید قرار گرفتند به دو گونه می باشند، عناصر مشخص معماری در بنا نظیر ستونها، سرستونها، پایه ستونها، پنجره ها، پلکان، ورودی ها، قوسها و دهانه ها و دومین گونه، عناصر تزیینی نظیر نقوش برجسته ی حجاریها، مجسمه ها، کنگره ی بام و....نتایج تحقیق به مقایسه تحولات معماری و شهرسازی از جنبه های مختلف براساس دو دوره یاد شده پرداخته و نشان میدهد ضمن تشابه کلی در پیروی از جریانات بین المللی و جریانات متقابل آن در دوره های یاد شده، گرایشهای معماری معاصر در این دو دوره مطابقت عینی نمی یابند.

کلیدواژه ها:

اثر معماری ، دوره پهلوی دوم ، محمد رضا پهلوی ، معماری معاصر ، پیروزی انقلاب اسلامی