بررسی اثرات کروموتوکسیک شوری برروی تقسیم میتوز سیاه دانه (Nigella Sativa)

ارزیابی اثرات تنش های محیطی و مصنوعی بر روی گیاهان در سطح تقسیم میتوز و میوز عامل مهمی در تشخیص ناهنجاری های کروموزومی ایجاد شده در شرایط تنش است. در شرایط مزرعه ای و تحت تاثیر عوامل محیطی غیر قابل کنترل، این ارزیابی ها زمانبر است و نتایج حاصل چندان دقیق نخواهد بود. به همین علت در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی امکان ارزیابی سریع و نسبتا دقیق عکس العمل گیاهان به تنش فراهم می گردد. به این منظور آزمایشی در قالب فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. مراحل مختلف میتوز (پروفاز، متافاز، آنافاز، تلوفاز و ناهنجاری های کروموزومی) در چهار ژنوتیپ سیاهدانه (مشهد، کاظمین، اصفهان، شهرضا) در سطوح شوری صفر، 100، 200 و 300 میلی مولار NaCl مورد مطالعه قرار گرفت. صفات اندازه گیری شده شامل درصد پروفاز، متافاز، آنافاز، تلوفاز و درصد ناهنجاری ها در هر لام بود. نتایج نشان داد که افزایش سطوح تنش شوری منجر به افزایش معنی دار ناهنجاری های کروموزومی از جمله پل آنافازی، چند قطبی، کروموزوم معلق، c- میتوز شد. در بین ژنوتیپ ها از نظر صفات مورد بررسی، ژنوتیپ کاظمین مقاوم به تنش شوری بود.

کلیدواژه ها:

ناهنجاری کروموزومی ، کروموتوکسیک ، تنش شوری ، تقسیم میتوز