شبیه سازی دبی حداکثر لحظه ای با استفاده از برنامه ریزی بیان ژن (مطالعه موردی: حوزه آبخیز کن تهران)

برنامه ریزی بیان ژن که در ادامه سیر تکاملی مدل های هوشمند به وجود آمده جزء روش های الگوریتم گردشی محسوب می شود که مبنای آن ها بر اساس نظریه تکامل داروین استوار است. این مدل طی دهه اخیر نتایج موفقی را در مدل سازی و پیش بینی پارامترهای هیدرولیکی و حل مسائل غیرخطی هیدرولوژیک حوزه های آبخیز ارائه نموده است. در این مقاله از داده های سه زیرحوضه حوزه آبخیز کن برای آموزش مدل و از داده های ایستگاه خروجی حوزه آبخیز کن برای آزمون مدل استفاده شده است. ورودی های مدل در دو سناریوی مجزا یعنی فقط حداکثر بارش 24 ساعته به عنوان ورودی و سناریوی دوم حداکثر بارش 22 ساعته و دبی ماکسیمم سالانه انتخاب شدند که نتایج مدل GEP نشان می دهد لحاظ کردن دبی ماکسیمم سالانه به عنوان ورودی نقش زیادی در بهبود نتایج داشته است. برای بهینه کردن ترکیب دوم، معیار توقف، حداکثر برازش (Max Fitness) تعیین شد و تا 500 هزار نسل تکامل پیدا نمود و در نسل 497115 تغییر کرد که ضریب همبستگی را در دوره آموزش به 0/869 و در دوره آزمون به 0/586 رساند. به طور کلی نتایج مدل، نشان دهنده دقت مناسب الگوریتم بیان ژن در برآورد دبی حداکثر لحظه ای در حوزه آبخیز کن است.

کلیدواژه ها:

بیان ژن ، ماکسیمم دبی سالانه ، حداکثر بارش 24 ساعته ، مدل سازی ، هوش مصنوعی