اثرات خشکسالی بر منابع آب زیرزمینی و بارش با نگاهی به نهشته های زمین شناسی

خشک سالی یکی از پدیده های آب و هوایی و از جمله رخدادهایی ا ست که هر ساله خسارتهای زیادی را باعث میشود. این پدیده از ویژگیهای اصلی و تکرار شونده تمامی اقلیمها به شمار می آید. اثرات خشکسالی صرفا به نواحی خشک و نیمهخشک محدود نبوده و میتواند اثرات زیان آوری بر منابع آب زیرزمینی هر منطقه داشته باشد. به منظور مطالعه و بررسی خشکسالیهای دشت مشگین شهر، از داده های بارش 23 ایستگاه باران سنجی با دوره آماری 36 ساله 84 -85)، (49 -50 استفاده شده است. با استفاده از شاخص بارش استاندارد 24 ماه ه ( SPI ) ویژگیهای خشکسالی ارزیابی شده است. نتایج این ارزیابی حاکی از آن است که سال آبی 78-79 سال خشکی بوده است. جهت حصول اطمینان بیشتر میانگین متحرک بارش 3 ساله، 5 ساله و 7 ساله برای این ایستگاه ها محاسبه شدند که نتیجه حاصله تصدیقی بر نتیجه فوق الذکر بود. در ادامه با ا ستفاده از رو شهای زمین آماری از جمله رو شهای Kriging , IDW و RBF بهترین روش برای سال مورد نظر انتخاب گردید و سپس نقشه های پهنه بندی خشکسالی در محیط ArcGIS برای منطقه مورد نظر با توجه به بهترین روش زمین آماری برای ماه های سال 78-79 تهیه گردید و نتایج حاصله مورد بررسی قرار گرفت و نشان داد خرداد ماه بیشترین و آبان ماه کمترین درصد خشکسالی را دارا بودهاند. در پایان رابطه 24 SPI ماهه و سطح آب زیرزمینی و همچنین رابطه بارش ماهانه و سطح آب زیرزمینی برر سی شد. این برر سی کاهش سطح آب زیرزمینی با وقوع خ شک سالی را ن شان داده و تفاوت ایجاد شده در سطح آب ن سبت به سالهای گذشته و روند طبیعی آبخوان، اختلاف معنیداری را نشان میداد.

کلیدواژه ها:

بارش موثر ، بارش تکرار شونده ، منابع آب زیر زمینی ، ژئومورفولوژی ، خشکسالی