علم مالی رفتاری
علم مالی رفتاری
■مالی رفتاری علمی است که روانشناسی را با اقتصاد ادغام میکند تا پاسخ دهد: چرا انسانها در تصمیمات مالی، غیرمنطقی عمل میکنند؟
در واقع، این رویکرد نشان میدهد که تفاوت بین «باید» و «هست» در انتخابهای مالی چگونه شکل میگیرد و چرا منطق خالص، همیشه پاسخگو نیست.
□مثال: "توهم کنترل در سرمایه گذاری های شرکتی"
فرض کنید یک مدیر شرکت در پروژه ای بزرگ و پرهزینه سرمایه گذاری کرده است. او ابتدا دو گزارش دقیق مالی و فنی دریافت کرده که هر دو به او نشان می دهند احتمال موفقیت پروژه حدود ۵۰ درصد است. اما مدیر، بر اساس تجربه و اعتماد به نفس بالا، اعتقاد دارد که با رهبری و تصمیمات خودش، این احتمال موفقیت را می تواند به ۹۰ درصد افزایش دهد.
●او تحت تاثیر توهم کنترل (یکی از سوگیری های رایج در مالی رفتاری) قرار گرفته است، یعنی باور دارد که توانایی او در مدیریت، می تواند ریسک های خارج از کنترل (مثل شرایط بازار یا رقبا) را کاهش دهد.
○اما وقتی پروژه آغاز می شود، عوامل خارجی مثل رکود اقتصادی یا تغییر رفتار مشتریان شکست پروژه را رقم می زنند. این سوگیری مالی رفتاری باعث می شود مدیران گاه ریسک های غیرمنطقی بپذیرند، فقط به این دلیل که احساس می کنند کنترل کامل روی شرایط دارند، حتی در مواقعی که داده ها خلاف این موضوع را نشان می دهند.
■پیام نهایی: مالی رفتاری به ما یادآوری می کند که حتی مدیران باتجربه هم باید به داده ها و تحلیل های واقعی تکیه کنند، نه حس اعتماد به نفس بیش از حد. تحلیل دقیق و شناخت سوگیری های ذهنی می تواند از تصمیمات پرریسک و شکست های بزرگ جلوگیری کند.
□این مثال به مدیران کمک می کند بفهمند چطور احساسی عمل کردن می تواند حتی در تصمیمات کلان و منطقی هم اختلال ایجاد کند.
●مالی رفتاری، بینشی استراتژیک برای مدیران است تا:
🔹 تصمیمات مالی را اصلاح کنند،
🔹 ریسکها را کنترل نمایند،
🔹 و مشتریان را بهتر درک کنند.
○در دنیایی که ۸۰٪ تصمیمات مالی تحت تاثیر عواطف و سوگیریهاست، شناخت این اصول، برتری رقابتی ایجاد میکند. «مالی رفتاری نمیگوید انسانها چرا منطقی نیستند، بلکه نشان میدهد چگونه از این نامنطقی بودن به نفع خود استفاده کنیم!»
----------