تاب آوری شناختی رفتاری کودکان

تاب آوری شناختی رفتاری کودکان

معرفی کتاب کار تاب آوری شناختی رفتاری کودکان

کتاب «کار تاب آوری شناختی رفتاری کودکان»، به قلم **دکتر کارن باروک فلدمن و ربکا کومیزیو – دو متخصص روانشناسی مدرسه – نوشته شده و با هدف کمک به کودکان ۷ تا ۱۲ ساله در مواجهه با استرس و چالش های زندگی طراحی گردیده است.

این کتاب با استفاده از اصول درمان شناختی رفتاری (CBT) و روانشناسی مثبت گرا، به کودکان کمک می کند تا ابزارهای لازم برای ایجاد انعطاف پذیری، مدیریت احساسات و تقویت تاب آوری را کشف کنند.

دکتر سارا هیات در ادامه آورده است محتوای کتاب شامل فعالیت های متنوعی است که به کودکان یاد می دهد چگونه موضوعات مهم زندگی خود را شناسایی کرده، بر آنها تمرکز نمایند و با رویکردهای عملی، استرس را کاهش دهند. این کتاب کار همچنین به بهبود عملکرد روانی کودکان از طریق تمرین های ساده و خلاقانه می پردازد که می تواند به آنها در غنی سازی مهارت های اجتماعی و عاطفی کمک کند.

این کتاب به عنوان منبعی کاربردی، نه تنها برای کودکان، که برای والدین و مربیان نیز مفید است تا با روش های علمی، به تقویت سلامت روان کودکان بپردازند.

رویکرد شناختی-رفتاری، با تمرکز بر ارتباط بین افکار، احساسات و رفتارها، تاثیر عمیقی بر افزایش تاب آوری کودکان دارد. این رویکرد که بر پایه شناسایی و تغییر الگوهای فکری ناسازگار و رفتارهای ناسالم استوار است، به کودکان کمک می کند تا با چالش های زندگی به جای واکنش منفی، با تفکر منطقی و استراتژیک مقابله کنند. به عنوان مثال، کودکی که در مواجهه با شکست در یک آزمون، خود را «ناکام» می خواند، با کمک تکنیک هایی مانند «بازسازی شناختی»، یاد می گیرد تا این تفکر جامه ای را به «یک اشتباه قابل اصلاح» تبدیل کند.

این فرآیند نه تنها از تثبیت باورهای منفی جلوگیری می کند، بلکه به کودک اجازه می دهد تا در موقعیت های دشوار، به جای حس بی امیدی، به دنبال راه حل های عملی باشد. بدین ترتیب، تاب آوری به عنوان توانایی بازیابی خود پس از تنش ها، ریشه در تغییر نحوه تفسیر کودک از رویدادها می گیرد.

یکی از ارکان اصلی رویکرد شناختی-رفتاری، تقویت مهارت های مقابله ای عملی و هدفمند است. این رویکرد کودکان را تشویق می کند تا به جای اجتناب از تنش، با استفاده از راهبردهایی مانند حل مسئله گام به گام یا مواجهه تدریجی با ترس ها، با چالش ها کنار بیایند. به عنوان مثال، کودکی که از شرکت در فعالیت های گروهی اضطراب دارد، با کمک تکنیک «مواجهه سیستماتیک»، به تدریج در فضاهای اجتماعی شرکت کرده و از حمایت بزرگسالان برای مدیریت اضطرابش استفاده می کند.

این فرآیند نه تنها کاهش اضطراب را به دنبال دارد، بلکه اعتماد به نفس کودک را در مقابله با موقعیت های نو تقویت می کند. همچنین، تمرکز بر رفتارهای مثبت و تقویت آن ها (مانند تشویق تلاش های کودک به جای نتیجه نهایی) به ایجاد الگوهای رفتاری سازگارکننده کمک می کند که پایه تاب آوری در بلندمدت است.

تاب آوری شناختی رفتاری کودکان

تاثیر این رویکرد بر تاب آوری کودکان، به تغییر درک آن ها از کنترل شخصی و توانمندی خود مرتبط است. رویکرد شناختی-رفتاری با آموزش مهارت هایی مانند آگاهی از افکار اتوماتیک، تنظیم احساسات و تصمیم گیری آگاهانه، به کودکان می آموزد که آن ها نه تنها قربانیان شرایط نیستند، بلکه می توانند با انتخاب های خود، بر پیامدها تاثیر بگذارند.

برای نمونه، کودکی که یاد می گیرد تا افکار منفی خود را ثبت و ارزیابی کند، پس از مدتی قادر است بدون کمک بیرونی، خود را از چرخه خودناراحتی خارج کند. این توانایی «کنترل شناختی»، همراه با حمایت محیطی (مانند مشارکت والدین یا معلمان در تمرین های شناختی-رفتاری)، به کودک اجازه می دهد تا در برابر نوسانات عاطفی مقاومت کند و حتی از تجربیات سخت، درس هایی برای رشد شخصی استخراج کند.

بدین ترتیب، تاب آوری از یک واکنش موقت به استرس، تبدیل به یک صفت پایدار می شود که کودک را در سراسر زندگی همراهی می کند.