معنا و مفهوم اصالت یک اثر و آفریده فکری
اصالت به آن معنی است که اثر یا آفریده با اندیشه کاملا جدید و ابتکاری خلق شده و جنبه نوآوری داشته باشد یا خیر؟
در حقوق ایران بنا بر اساس مواد ۱ و ۲ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان، پدیده فکری یا آفرینه ذهنی مورد حمایت، باید کاملا اصیل و ابتکاری باشد و در حقوق فرانسه نیز حقوق دانان، راجع به اثر فکری، همین استنباط را از مقررات مالکیت ادبی و هنری دارند و با این که در ماده ۳ پیش نویس قانون حمایت از مالکیت ادبی و هنری تهیه شده با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان ثبت، از آفرینش های فکری اصیل ا نام برده شده ولی خصوصیات و اوصاف آفرینش های اصیل و ابتکاری مشخص نگردیده است. بنابراین در حقوق ایران، او اوصاف و خصوصیات اصالت و ابتکار اثر، در بوته اجمال و ابهام قرار دارد. همچنین روشن نیست در صورت بروز اختلاف در اصیل بودن یا اصیل نبودن اثر، چه مرجعی صلاحیت اظهار نظر دارد؟ آیا در این گونه موارد قضات دادگستری صلاحیت دارند اثری را اصیل ندانسته و تصمیمی در این خصوص اتخاذ کنند؟ و یا این که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حق دارد به این حربه متوسل شود و بدون معیار قانونی، نظر به عدم اصالت آفرینه فکری بدهد و از اشاعه اثر فکری اندیشمندان و رشد فکری جامعه جلوگیری کند. البته مفهوم اصالت و مفاهیم نوآوری و کیفیت اثر فکری، تفاوت دارند ولی آنچه در این بحث مورد توجه است، اصالت اثر فکری است.
، به طور مسلم آفرینهای فایده اجتماعی بیشتری دارد که بدیع و ابتکاری یا اصیل باشد نه تالیفات و تصنیفات اقتباسی و تکراری که ارزش علمی و ثمره فردی و اجتماعی کمتری دارند. برای تضمین حقوق صاحبان اندیشه و پدیدآورندگان آفرینه های فکری و تامین هدف های اجتماعی، لازم است از آفرینه فکری اصیل، تعریف جامع و کاملی به عمل آید و اوصاف و مشخصات اصالت اثر، دقیقا در قانون مشخص گردد تا هیچ مرجع یا مقامی نتواند با معیارهای غیر علمی و غیرقانونی در این زمینه با سلیقه و عقیده شخصی، خودسرانه اظهار نظر کند و در دعاوی مطروحه نیز صدور حکم صحیح و عادلانه امکان پذیر گردد.
برای دست یابی به این مقصود، تلاش و تفحص کافی باید در این زمینه به عمل آید و به بررسی عقاید متخصصان و صاحب نظران، در این موضوع پرداخته شود.
در زمینه وصف اصالت آفرینه های فکری و خصوصیات آثار ذهنی ابتکاری و بدیع نظرات مختلفی از طرف حقوقدانان و متخصصان ابراز شده است.
گروهی از حقوق دانان از جمله اکثر حقوق دانان فرانسوی بر این عقیده اند که اصالت اثر کاملا مفهوم شخصی دارد و در این زمینه مفهوم نوعی آن نباید مورد توجه قرار گیرد و اصالت آفرینۂ فکری، در مفهوم شخصی، عبارت از این است که اثر پدید آمده، مظهر شخصیت آفریننده آن اثر باشد و اگر اثر فکری دارای چنین وصف یا خصوصیتی باشد، به عنوان یک اثر اصیل تلقی می گردد و قابلیت حمایت قانونی دارد ولی فرقی ندارد که اثر پدید آمده، بدیع، نو و جدید باشد یا نباشد.
بنابراین اگر آفرینه ای از نظر نوعی و عرفی یا کلی، اثری جدید و نو نباشد ولی شخصیت صاحب اثر در آن متبلور گردیده باشد، چنین اثری یک اثر اصیل خواهد بود.