فازهای مختلف پروژه های عمرانی

به نام خالق زیبایی ها

در این مطلب میخواهیم به معرفی فازهای مختلف پروژه های عمرانی بپردازیم.

فاز صفر (Pre feasibility) : مرحله آغاز مطالعات و بررسی پتانسیل منطقه احداث پروژه و امکان سنجی انجام عملیات عمرانی در محل که توسط مشاور فاز صفر انجام میگیرد.اجرای هر پروژه ای بر اساس وجود نیازی شکل میگیرد.به عنوان مثال زمانی ما اقدام به مطالعه برای احداث یک بیمارستان می کنیم که نیاز به ایجاد تخت بیشتر برای بستری کردن بیماران و دیگر نیازهای سلامت وجود داشته باشد.اجرای یک پروژه بزرگ عمرانی نظیر سدهای بزرگ ناشی از وجود و اعلام یک نیاز است که توسط مسئولین و مردم منطقه ارائه میگردد.بر اساس نیازی که وجود دارد راهکارهایی برای رفع مشکل معرفی شده که در صورت وجود شرایط اولیه ، می بایست اقدام به مطالعه فاز صفر نمود.در این مرحله مشاور نسبت به بررسی منطقه ای که قرار است پروژه احداث گردد اقدام و ممکن است چند گزینه را به عنوان محل اجرای پروژه به کارفرما پیشنهاد کند.

فاز یک (Feasibility) : مرحله دوم کار مطالعاتی پس از فاز صفر که در آن ، محل دقیق پروژه و نیز محل دقیق اجزای مهم پروژه به همراه طراحی اولیه Basic Design آورده میشود.منظور از اجزای مختلف پروژه در یک پروژه سدسازی ، مشخصا سازه های اصلی و حتی جانبی پروژه است.محل محور سد ، ارتفاع ،محل نیروگاه ،سرریز ،مسیر و محدوده جاده های دسترسی اصلی و تونل های زیرزمینی راه و نیز گالری های اصلی ، محل سازه های آب گیر ، محل و حدود تونل و سیستم انحراف و محدوده ساختمان های اداری و مسکونی دوره ساخت و بهره برداری از جمله مهمترین موضوعات مرحله فاز یک می باشد که می بایست توسط مشاور دارای درجه فاز یک صورت گیرد.

فاز دو : در این مرحله که سومین و آخرین مرحله مطالعات می باشد ، مشخصات دقیق و نقشه های کامل طراحی های سازه های مختلف در قالب Detail Design توسط شماور طرح ارائه میگردد.همانطور که از توضیحات مشخص است در این مرحله می بایست کلیه سازه ها از نظر محل دقیق ، ابعاد،مشخصات سازه ای و عملکرد مورد انتظار مشخص گردند و طراحی ها با جزییات کامل ارائه گردد.

در مراحل فوق ، هنوز پیمانکار اصلی و اجرایی طرح وارد کار اصلی کارگاه نشده است ، مگر اینکه نوع قرارداد از نوع Design & Build نظیر پروژه سد و نیروگاه چمشیر باشد که در این نوع پروژه ها ، پیمانکار اصلی بعد از فاز یک شروع به کار میکند.البته زمان شروع فعالیت ها به موضوعات مالی هم بستگی دارد.ضمن اینکه اگر طراحی با خود پیمانکار باشد ، زمان شروع فعالیت میتواند اندکی عقب تر هم برود.

فاز سوم (Construction) : در این فاز با استناد به نقشه ها و مشخصات کامل طراحی و با انتخاب مشاور و پیمانکار ذیصلاح ، عملیات اجرایی آغاز میگردد.

نکته مهم اینکه اگر پیمانکار و مشاوری که برای کارهای مطالعاتی انتخاب می شوند ، حائز شرایط فعالیت در بقیه فازهای مشاوره ای ، مطالعاتی و اجرایی را داشته باشند، در صورت برنده شدن در مناقصه ها و با ادامه کار، اتلاف زمان ناشی از جابجایی ها و نیز تداخلات قراردادی و اجرایی را به حداقل میرسانند.

توضیح تصویر: محل اجرای بدنه و سازه های اصلی سد و نیروگاه چمشیر در سال 1389