اثر دانینگ کراگر

نکاتی درباره اثر دانینگ کروگر

 

■اثر دانینگ کروگر نوعی تعصب شناختی است که در آن فرد معتقد است که باهوش تر و تواناتر است از آنچه واقعیت دارد. اساسا، افراد کم توان مهارت لازم برای شناخت بی لیاقتی خود را ندارند. ترکیبی از خودآگاهی ضعیف و توانایی شناختی پایین باعث می شود که توانایی های خود را بیش از حد ارزیابی و در مورد آن اغراق کنند.

□این اثر به نام محققان دیوید دانینگ و جاستین کروگر، دو روانشناس اجتماعی که اولین بار آن را توصیف کردند، نامگذاری شده است. آنها در مطالعه اصلی خود در مورد این پدیده روانشناختی، یک سری تحقیقات انجام دادند.

افرادی که در آزمون گرامر، شوخ طبعی و منطق کمترین امتیاز را کسب کردند نیز تمایل داشتند که عملکرد خود را به طور چشمگیری بیش از حد ارزیابی کنند.

●علل اثر دانینگ کروگر:

دانینگ و کروگر می گویند که این پدیده از همان چیزی ناشی می شود که آنها “بار دوگانه” می نامند. به این معنی که مردم نه تنها بی کفایت هستند، بلکه بی لیاقتی آنها توانایی ذهنی شان را در برای اینکه چقدر ناتوان هستند از آنها می رباید.

○افراد بی کفایت معمولا:

▪️سطح مهارت خود را بیش از حد ارزیابی می کنند.

▪️در شناخت مهارت و تخصص اصیل افراد دیگر ناتوان هستند.

▪️نمی توانند اشتباهات و عدم مهارت خود را تشخیص دهند.

■دانینگ خاطر نشان کرده است که دانش و مهارت لازم برای توانایی انجام یک کار دقیقا همان خصوصیات لازم است برای اینکه فرد تشخیص دهد که در انجام آن کار مهارت کافی ندارد. بنابراین اگر شخصی فاقد این توانایی ها باشد، نه تنها در انجام آن وظیفه بد است بلکه نسبت به ناتوانی خود نیز نادان است. 

□یکی دیگر از عوامل موثر در بروز اثر دانینگ-کروگر این است که گاهی اوقات داشتن دانش اندک در مورد یک موضوع باعث می شود که فرد به اشتباه باور کند که همه چیز را در مورد آن چیز می داند. چنانچه می گویند، داشتن دانش کم، می تواند چیز خطرناکی باشد. ممکن است فردی کم ترین میزان آگاهی را در مورد موضوعی داشته باشد، اما به لطف اثر دانینگ-کروگر، معتقد باشد که یک متخصص است.

●چه کسی تحت تاثیر اثر دونینگ-کروگر قرار دارد؟

متاسفانه همه ما تحت تاثیر این تعصب هستیم. زیرا هر چقدر هم آگاه یا باتجربه باشیم، باز هم دارای حوزه هایی هستیم که در آنها بی اطلاع و بی کفایت به شمار می رویم. شما ممکن است در بسیاری از زمینه ها ماهر باشید، اما هیچ کس در همه امور متخصص نیست.

□افرادی که در یک زمینه متخصص واقعی هستند، ممکن است به اشتباه باور داشته باشند که هوش و دانش آنها به حوزه های دیگری که در آن کمتر آگاهی و دانش دارند نیز می رسد. به عنوان مثال یک دانشمند درخشان ممکن است نویسنده بسیار ضعیفی باشد. البته اثر دانینگ-کروگر با ضریب هوشی پایین مترادف نیست. 

●اگر افراد بی کفایت تمایل دارند که خود را خبره بدانند، متخصصان واقعی در مورد توانایی های خود چه نظری دارند؟ 

دانینگ و کروگر دریافتند که افرادی که در انتهای طیف شایستگی هستند دیدگاه های واقع بینانه تری از دانش و توانایی خود دارند. با این حال، این متخصصان در واقع تمایل داشتند توانایی های خود را در مقایسه با عملکرد دیگران دست کم بگیرند.

اساسا، این افراد بسیار توانمند می دانند که آنها از حد میانگین بهتر هستند، اما اطمینان ندارند که عملکردشان در مقایسه با دیگران بالاتر است. مشکل در این مورد این نیست که متخصص ها نمی دانند چقدر آگاه هستند، بلکه این است که آنها معمولا بر این باورند که دیگران نیز دانش دارند.

○آیا راهی برای غلبه بر اثر دانینگ کروگر وجود دارد؟

دانینگ پیشنهاد داده است که یادگیری بیشتر در مورد خطاهای ذهنی و اشتباهاتی که همه ما مستعد آن هستیم، ممکن است یک گام در جهت اصلاح چنین الگوهایی باشد.

دانینگ و کروگر اظهار داشتند که با افزایش تجربه در مورد یک موضوع، اعتماد به نفس معمولا به سطوح واقع بینانه تری کاهش می یابد. افراد در حین اینکه در مورد موضوع مورد علاقه خود اطلاعات بیشتری کسب می کنند، کمبود دانش و توانایی خود را تشخیص می دهند.

■چه کاری می توانید انجام دهید تا ارزیابی واقعی تری را از توانایی های خود در یک حوزه خاص به دست بیاورید؟

▪️به جای اینکه فرض کنید همه چیزهای لازم را درباره یک موضوع می دانید، به مطالعه و کسب دانش ادامه دهید. این کار می تواند با این فرضیه  که شما یک متخصص هستید، مبارزه کند.

▪️از افراد دیگر بپرسید که شما در چه سطحی قرار دارید. استراتژی موثر دیگر شامل درخواست انتقاد سازنده از دیگران است.

آنچه می دانید، و اعتقادات و انتظارات خود را زیر سوال ببرید. به دنبال اطلاعاتی باشید که ایده های شما را به چالش می کشند.

ارسطو : هیچ چیز در فاهمه نیست مگر به تجربه باشد

منابع :

گاهنامه مدیر 

درس گفتار دکتر میلاد آذرخواه دانشگاه نبی اکرم