وادی فراموشی

تذکر یا یادآوری (Reminiscence) در فلسفه افلاطون، عبارت است از روش وصول به معرفت حقیقی. زیرا به نظر افلاطون، نفس [پیش از هبوط در بدن] چون در آسمان قرین خدایان بوده است، به همه چیز علم حضوری داشته است و هنگامی که به این جهان فرود آمده آنچه را می دانسته فراموش کرده است. پس علم به معنی تذکر، و جهل به معنی فراموشی است.

یادآوری یا تذکر عبارت است از کاربرد اراده و کوشش فکری برای بازگرداندن آنچه در ذهن فراموش شده است و فقط در انسان وجود دارد. سخن ابن سینا در این مورد است که گفته است: «تذکر کوشش برای بازگرداندن امور فراموش شده است که فقط در انسان یافت می شود. (شفا) (1)

***

رسم این وادی فراموشی بود - گنگی و کری و بی هوشی بود (2)

***

[یزدانپناه عسکری]

از اصول اساسی جهان شناختی، آگاهی از خود است. خود آگاهی، بیرون کشیدن انبوه خاطرات از بوته فراموشی است.

وظیفه خروج از ظلمات و به یاد آوردن خود و خدای خود. یخرجهم من الظلمات الی النور *

_____

1 - جمیل صلیبا- منوچهر صانعی دره بیدی، فرهنگ فلسفی، 1جلد، انتشارات حکمت - تهران، چاپ: اول، 1366 ه ش. مدخل تذکر

2 - اصطلاحات صوفیان مرآت عشاق، شرکت انتشارات علمی فرهنگی - تهران، چاپ: اول، 1388. ص 461

*- البقره : 257، المائده : 16