دین واجتماع

دین وگروه اجتماعی

دین برای یک گروه اجتماعی می تواند هویت بخش باشد؛ یعنی می تواند رابطه همبستگی را میان افراد یک گروه ایجاد نماید. نوعا عقاید مذهبی در بین جوامع، قوی ترین چیزی است که باعث احساس جدایی یا حاشیه ای بودن نسبت به جوامع بزرگ تر می شود. هویتی که دین به یک گروه می دهد، هویتی فرا قومی، ملی و زبانی است. دین توانایی جمع نمودن اقشار مختلف را تحت هویتی خاص به نام هویت دینی دارد. دین از طریق ارائه جهان بینی خاص گروهی را تحت یک عنوان جمع می نماید و مشروعیت این جهان بینی یک عامل همبستگی قوی برای جوامع می شود.

قرآن کریم جامعه را مانند انسان به لحاظ سرشت مشترک و نامه عمل مشترک او مورد خطاب قرار داده و آن را حقیقتی چون فرد انسانی فرض کرده است. به باور امام خمینی تنها ادیان توحیدی هستند که به انسان و همه ابعاد وجودی او توجه داشته و برای آن برنامه دارد؛ اساسا برنامه و هدف ادیان، انسان سازی و آسایش بشر است.

هدایت و رهبری صحیح جامعه، که به وسیله دین ممکن است، جامعه را معتدل و امور آن را به سامان می رساند؛ ازاین رو جامعه برای تامین نیازهای معنوی افراد خود به دین نیازمند است.
امام خمینی معتقد بود افیون نامیدن دین برای جامعه طرحی استعماری بود که به دلیل ترس از دین و نقش هدایتی آن در جامعه، اجرا شد،

درحالی که دین عامل ترقی و شکوفایی جامعه به شمار می رود و سعادت جامعه تنها در گرو اجرای احکام دین و تربیت دینی و قرآنی است دین به معنای توحیدی آن، همواره طالب اجرای عدالت در جهان و خواهان آزادی از بندهای مادی و معنوی است و می تواند خلاهای یک نظام مادی را پر کند.

از نظر ایشان فعالیت های مادی بشر، مقدمه اعتلای معنوی است و دین زمینه رشد آن را فراهم می کند و پیگیر اجرای عدالت در جامعه و موجب بیداری مستضعفان است. درعین حال ایشان اعتقاد داشتند هدف دین و پیامبران الهی تنها ازمیان بردن ستمگران و جانشین قرار دادن مستضعفان نیست بلکه هدفی بالاتر را دنبال کرده اند که آن استقرار حکومت قرآنی است و به همین منظور است که اسلام خود قوانین حکومتی دارد، چنان که برای اداره جامعه نیز به کسی نیاز است که در شناخت انسان فردی و انسان اجتماعی آگاهی کامل داشته باشد که این مهم، تنها از عهده خالق انسان برمی آید. به باور امام خمینی قرآن برای تمام عمر بشر نازل شده و نیازهای او و جامعه او را رفع خواهد کرد. ایشان انبیاء الهی را پاسداران ارزش ها و معنویات می دانست که با چراغ عقل و ندای فطرت، جامعه انسانی را به سوی کمالات و ارزش ها هدایت کرده-اند بنابراین نباید از قوانین شرعی که زندگی بشر را در دنیا و آخرت اصلاح می کند، دوری کرد.