حکمرانی مردم پایه و شبکه ای

6 آذر 1403 - خواندن 3 دقیقه - 407 بازدید


حکمرانی مردم سالارانه فرایندی است که در هر سازمان و به هر اندازه می تواند وجود داشته باشد و به بخش مدیریت و رهبری، کنترل و نظارت برمی گردد. این مفهوم به ساختاری بیش از دولت خوب نیازمند است. سایر بازیگران مثل رسانه ها در بهبود و کیفیت زندگی و رفاه کلی گروه های ذی نفع تاثیرگذار هستند. در واقعیت شامل شش گروه منتفع می شود که عبارتند از: شهروندان، سازمان های داوطلبانه، کسب و کار، رسانه، دولت و نهادهای پارلمانی.

با گسترش دموکراسی بعد از دهه ۱۹۹۰ در جهان، موضوع حکمرانی و مردم سالاری بیشتر مورد توجه قرار گرفت و این موضوع اهمیت یافت که چطور می توان حکمرانی را به سمت مردمی شدن پیش برد. مردمی سازی حکمرانی به تلاش های جنبش های اجتماعی و نهادهای غیردولتی برای خلق فضاهای جدید مشارکتی در کلیه عرصه های حکمرانی اشاره دارد که این مشارکت منجر به تغییر و شکل دهی مجدد به رویه های حکمرانی می شود. توسعه و پیچیدگی جوامع ایجاب می کند که نقش مردم در تمامی عرصه ها پررنگ تر باشد اگرچه در دموکراسی نقش اصلی را مردم بازی می کنند لیکن دموکراسی های غربی مبتنی بر اقتصاد سرمایه داری، بیشتر بر محوریت بخش خصوصی قرار دارد تا مردم.

امروزه دموکراسی ها با تغییرات عمیق بیشتر به سمت حکمرانی حرکت کرده اند که بر اساس کنش یا سیستم اداره ای است که بر اساس آن ارتباطات و تعامل بین بخش عمومی، خصوصی و دولتی تنگاتنگ و فراگیر است و در واقع مرز روشنی بین آنها وجود ندارد زمانی که حکمرانی به سمت مردمی سازی حرکت کند نقش مردم در تمامی روش، شیوه اداره و انواع کنش های مرتبط با آن محوری می شود.

در مردمی سازی زمینه های حضور و مشارکت مردم در زندگی اجتماعی، اقتصادی و سیاسی پررنگ تر می شود و مردم نسبت به موضوعات و مسائل اجتماعی آگاه تر و مشارکت جو تر می شوند. این موضوع مشروعیت حکومت را ارتقا داده و بسیاری از مسائل اجتماعی با حضور محسوس مردم در اداره جامعه حل می شود. مردمی سازی در سه عنصر خلاصه می شود؛ مشارکت و درگیر کردن مردم با حساس سازی آنها به مسائل و موضوعات جامعه، برابری در تصمیم گیری، فرصت های مشارکت و اداره جامعه و نیز استقبال از حضور نهادهای و سازمان های غیردولتی و مردمی.

با توجه به سیاست های حاکم بر گفتمان انقلاب اسلامی بر اساس بنیان های الهی و آنچه دانش سیاسی هم تایید می کند هر چقدر در فرایندهای حکمرانی مردم بی درگیر شوند، از ظرفیت های نهادهای مردمی بیشتر بهره گرفته شود و فرصت حضور برای تمامی اقشار به وجود آید بهتر خواهند توانست در حرکت به سمت حکمرانی مردمی نقش بازی کنند که در نهایت منجر به توسعه کشور می شود.