رفع مزاحمت یا ممانعت از حق

در قانون آیین دادرسی مدنی سه نوع دعوای:
۱_تصرف عدوانی
۲_دعوای ممانعت از حق
۳_و دعوای مزاحمت
پیش بینی شده است، که به همگی آن ها دعاوی تصرف گفته می شود.
هر کدام از این دعاوی با هم تفاوت دارند و در شرایط خاص خود قابل استفاده هستند. یکی از دعاوی مطرح در مراجع قضایی دعوای ممانعت از حق و تقاضای رفع ممانعت از حق است.

_ممانعت از حق
ماده ۱۵۹ قانون آیین دادرسی مدنی می گوید: دعوای ممانعت از حق عبارت است از: تقاضای کسی که رفع ممانعت از حق ارتفاق یا انتفاع خود را در ملک دیگری بخواهد. چنان چه کسی مانع استفاده از حقوق قانونی تان در ملک شما شده است و به عبارت دیگر به شما اجازه نمی دهد که به عنوان مثال: از زمین باغی یا ملک مسکونی خود استفاده کنید، اما آن را در تصرف خود نگرفته باشد، ممانعت از حق کرده است و شما حق دارید نسبت به طرح این دعوی در محاکم اقدام کنید.
مطابق قانون هیچ کس نمی تواند، استفاده از حق خود را وسیله مزاحمت دیگران قرار دهد یا از محل مسکونی به عنوان محل اشتغال استفاده کند و یا استفاده از حق خود را عامل مزاحمت و تجاوز به حقوق دیگران قرار دهد.

_مزاحمت از حق
قانون گذار در ماده ۱۶۰ قانون آیین دادرسی مدنی، در خصوص دعوای مزاحمت می گوید: دعوای مزاحمت عبارت است از دعوایی که به موجب آن متصرف مال غیر منقول، درخواست جلوگیری از مزاحمت کسی را مطرح می کند که نسبت به متصرفات او مزاحم است، بدون این که مال را از تصرف او خارج کند.

_دعوای ممانعت از حق چیست؟
در ماده ۱۵۹ قانون آیین دادرسی مدنی، دعوای ممانعت از حق تعریف شده است. بر اساس این ماده ، دعوای ممانعت از حق عبارت است از: تقاضای کسی که رفع ممانعت از حق ارتفاق یا انتفاع خود را در ملک دیگری بخواهد. بنابراین، ممانعت از حق در واقع شرایطی است که دارنده یک حق نمی تواند از حقی که دارد استفاده کند. به عنوان مثال، اگر شخصی اجازه ندهد که از ملک یا زمین تان استفاده نکنید، باید در قبال او دعوای ممانعت از حق مطرح کرد.

_تفاوت دعوای مزاحمت و ممانعت از حق
دعوای ممانعت از حق، یعنی شخصی، به طور کلی مانع تصرف صاحب حق بشود. اما در دعوای مزاحمت از حق، اعمال یک شخص، سبب اختلال جزئی در تصرف صاحب حق می شود. دعوای ممانعت از حق و مزاحمت از حق، با هم تفاوت هایی دارند که سبب تفکیک این دو دعوا از یک دیگر می شود، اما در هر دو آن ها، داشتن سابقه تصرف و عدوانی بودن عمل مرتکب، الزامی است.

_جرم مزاحمت و ممانعت از حق
قانون گذار در ماده ۶۹۰ قانون مجازات می گوید: هر کس به وسیله صحنه سازی از قبیل پی کنی ، دیوارکشی، تغییر حد فاصل ، امحای مرز، کرت بندی ، نهر کشی ، حفر چاه ، غرس اشجار و زراعت و امثال آن به تهیه آثار تصرف در اراضی مزروعی اعم از کشت شده یا در آیش زراعی ، جنگل ها و مراتع ملی شده ، کوهستان ها، باغ ها، قلمستان ها، منابع آب ، چشمه سارها، انهار طبیعی و پارک های ملی ، تاسیسات کشاورزی، دامداری و دام پروری، کشت و صنعت، اراضی موات و بایر و سایر اراضی و املاک متعلق به دولت یا شرکت های وابسته به دولت یا شهرداری ها یا اوقاف و همچنین اراضی، املاک، موقوفات، محبوسات و اثلاث باقیه که برای مصارف عام المنفعه اختصاص یافته است.
یا اشخاص حقیقی یا حقوقی به منظور تصرف یا ذی حق معرفی کردن خود یا دیگری ، مبادرت کند یا بدون اجازه سازمان حفاظت محیط زیست یا مراجع ذی صلاح دیگر مبادرت به عملیاتی کند که موجب تخریب محیط زیست و منابع طبیعی شود یا اقدام به هرگونه تجاوز و تصرف عدوانی یا ایجاد مزاحمت یا ممانعت از حق در موارد مذکور کند، به مجازات یک ماه تا یک سال حبس  محکوم می شود.
دادگاه موظف است حسب مورد رفع تصرف عدوانی یا رفع مزاحمت یا ممانعت از حق یا اعاده وضع به حال سابق کند.

_مرجع صالح رفع مزاحمت یا ممانعت از حق
طبق ماده ۱۲ قانون آیین دادرسی مدنی تمامی دعاوی مربوط به اموال غیر منقول اعم از دعاوی مالکیت، مزاحمت و ممانعت از حق، تصرف عدوانی و حقوق مربوط به آن در دادگاهی اقامه می شود که مال غیر منقول در حوزه آن واقع است اگر چه خوانده در آن حوزه مقیم نباشد.

**ارتباط:

aliasgharmohammadi81343@gmail.com