مدیریت علم است یا هنر؟
مدیریت علم است یا هنر؟
تعاریف متعددی برای مدیریت، ارائه شده است. برخی از مهمترین تعاریفی که ارایه شده، به قرار زیر است:
- هنر انجام امور به وسیله دیگران
- فرآیندی که طی آن تصمیم گیری در سازمان ها صورت می پذیرد
- انجام وظایف برنامه ریزی، سازماندهی، رهبری، هماهنگی و کنترل
- علم و هنر هماهنگی کوشش ها و مساعی اعضای سازمان و استفاده از منابع برای نیل به اهداف سازمانی
- بازی کردن نقش رهبر، منبع اطلاعاتی، تصمیم گیرنده و رابط برای اعضای سازمان
جامع ترین تعریف:
مدیریت فرایند به کارگیری موثر و کارآمد منابع مادی و انسانی در برنامه ریزی، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت و کنترل است که برای دستیابی به اهداف سازمانی و بر اساس نظام ارزشی مورد قبول صورت می گیرد.
تعریف مذکور، پنج قضیه اساسی را که زیر بنای مفاهیم کلی نظری و عملی مدیریت است را می گیرد که شامل:
1 مدیریت یک فرآیند است.
2 مفهوم نهفته ی مدیریت، هدایت تشکیلات انسانی است.
3 مدیریت موثر، تصمیم های مناسبی می گیرد و به نتایج مطلوبی دست می یابد.
4 مدیریت کارا، به تخصیص و مصرف مدبرانه منابع می گویند.
5 مدیریت بر فعالیت های هدف دار تمرکز دارد.
شاید سوال بسیار مهمی که به ذهن ما خطور می کند این باشد که دانش مدیریت تا چه حد علمی است
در سالهای اول انقلاب صنعتی که توسط جیمز وات به وجود آمد به علت این که اکثر مالکان شرکت، مدیریت شرکتشان را عهده دار بودند بدون این که تحصیلاتی در خصوص علم مدیریت داشته باشند تفکر مدیریت یک هنراست نه علم بر جامعه حاکم بود بعدها به علت تقاضا، رشته های دانشگاهی مدیریت شکل گرفت و به خاطر تلفیق علومی همچون مباحث مدیریتی (مبانی مدیریت، مدیریت سازمانی و مدیریت منابع انسانی و ...) پژوهش عملیاتی، حسابداری، اقتصاد و ... محققین این رشته معتقد شدند که مدیریت یک علم است نه یک هنر یعنی هر کسی با داشتن این علم می تواند شرکتی را اداره نماید.
در پاسخ به این سوال می توان گفت که در واقع بخشی از دانش مدیریت را می توان از طریق آموزش فرا گرفت بخش دیگر را ضمن کار باید آموخت و بخشی را که با آموزش فرا گرفته می شود، علم مدیریت و بخشی را که موجب به کار بستن اندوخته ها در شرایط گوناگون می شود، هنر مدیریت می نامند.
"به عبارت دیگر مدیریت علم دانستن است و هنر توانستن"