بررسی و تحلیل مضرات " کیسه های پلاستیکی " در چرخه محیط زیست

طبق محاسبات اخیر کارشناسان، سالانه حدود یک تریلیون تن کیسه پلاستیکی وارد چرخه ضایعات می شوند و این رقم بالای تولید مواد پلاستیکی از جنبه های مختلف برای زمینی ها مشکل ساز است. هرچند بخش اعظم این زباله ها به ظاهر دفن می شوند اما مقصد نهایی بسیاری از این کیسه های زباله اقیانوس ها هستند و گاهی حتی این زباله ها تا 1000 سال بعد نیز تجزیه نمی شوند و در محیط زیست باقی می مانند. آمار تایید می کند که سالانه شش میلیون تن زباله وارد دریاها می شود و زباله های پلاستیکی 80 درصد این زباله ها را تشکیل می دهند.

کیسه پلاستیک

کیسه های پلاستیکی پس از اختراع پلاستیک در سال 1856 میلادی توسط «الکساندر پارکس» مهمان خانه های ما شده اند و در همین مدت زمان نه چندان طولانی توانسته اند اثرات مخرب زیادی بر جای بگذارند. اکنون زمان آن فرا رسیده که این خسارت ها جبران شوند. خوشبختانه هم اکنون جایگزین های ساده و سازگار با محیط زیست فراوانی برای جبران این خسارات پیش روی ما قرار دارند. 

برای مثال امروزه بسیاری از کارخانجات کیسه هایی از مواد گیاهی تولید می کنند که می توانند به سرعت تجزیه شوند. از سوی دیگر بسیاری از فروشگاه ها برای مشتریانی که با خود کیسه های خرید به همراه می آورند مزایای مختلفی در نظر می گیرند. به این ترتیب با یک تیر دو نشان زده می شود یعنی ضمن صرفه جویی در هزینه ها، محیط زیست نیز از شر حجم بیشتر زباله های پلاستیکی نجات پیدا می کند.


ممنوعیت استفاده از کیسه های پلاستیکی در سراسر جهان

در حال حاضر کشورهای بسیاری در جهت مقابله با زباله های پلاستیکی گام های موثری برداشته اند برای نمونه استرالیای جنوبی در حال پیوستن به فهرست رو به رشد مناطقی است که استفاده از کیسه های پلاستیکی را محدود کرده اند. در قاره آفریقا نیز کشورهای روآندا، اریتره و سرزمین های سومالی استفاده از کیسه های پلاستیکی را به کلی ممنوع کرده اند. کشورهای آفریقای جنوبی، اوگاندا، کنیا، اتیوپی، غنا، لسوتو و تانزانیا نیز قوانین سفت و سختی را برای استفاده از این کیسه ها وضع کرده اند.


در سال 2002 میلادی، بنگلادش نخستین کشور بزرگی بود که استفاده از کیسه های پلاستیکی را ممنوع کرد. این کشور به دنبال سیل ویرانگر سال 1988 میلادی و به دلیل این که کیسه های پلاستیکی با بستن راه فاضلاب ها عامل اصلی شدت یافتن سیلاب بودند، خسارات چشمگیری دید.


کشور منزوی بوتان نیز در سال 2007 میلادی در راستای سیاست های این کشور مبنی بر افزایش نشاط ملی، فروش کیسه های پلاستیکی، تنباکو و تبلیغات خیابانی را ممنوع کرد.


چین نیز در حال حاضر در نظر دارد با اعمال قانون منع تولید کیسه های پلاستیکی فوق نازک تا حد زیادی در هزینه ها و مصرف نفت در این کشور صرفه جویی کند.


در سال 2007 میلادی نیز در هنگ کنگ برای فروشندگان کیسه های پلاستیکی مالیات بر آلودگی محیط زیست در نظر گرفته شد.


همچنین در انگلیس، روستای «مادبوری» در جنوب ناحیه «دوون» به عنوان نخستین شهر اروپایی عاری از کیسه های پلاستیک شناخته شد و در این روستا به جای کیسه های پلاستیکی، کیسه های چند بار مصرف و تجزیه پذیر به فروش رسید. 33 نماینده مجلس انگلیس در سال 2009 میلادی تصمیم به منع تولید کیسه های پلاستیکی فوق نازک و تعیین مالیات برای سایر انواع کیسه های پلاستیکی گرفتند.

 در فرانسه قانونگذاران در سال 2005 میلادی به منع تولید و استفاده از کیسه های پلاستیکی تجزیه ناپذیر تا سال 2010 میلادی رای دادند. 

بعلاوه ایالت غربی «ماهاراشترای» هند در سال 2005 میلادی با ادعای این که این کیسه های پلاستیکی سبب انسداد مجاری فاضلاب و وقوع سیل در هنگام باران های موسمی می شوند، تولید و خرید و فروش کیسه های پلاستیکی را ممنوع کرد. ایالت های دیگر این کشور نیز برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست و مرگ و میر دام ها استفاده از کیسه های پلاستیکی فوق نازک را ممنوع کرده اند.

در سال 2002 میلادی، ایرلند قانون مالیات بر کیسه های پلاستیکی را وضع کرد که این قانون تا 90 درصد مصرف کیسه های پلاستیکی را در این کشور کاهش داد. در ایتالیا نیز استفاده از کیسه های پلاستیکی در سال 2010 میلادی ممنوع شد.

در سال 2003 میلادی نیز دولت تایوان، توزیع کیسه های پلاستیکی رایگان در فروشگاه ها و مراکز خرید را ممنوع کرد. ضمن اینکه استفاده از ظروف یکبار مصرف در رستوران های این کشور نیز ممنوع شد و حتی بسیاری از فروشگاه ها از افرادی که کیسه های خرید خود را به همراه نمی آورند جریمه نقدی دریافت می کردند.

در ایالات متحده آمریکا نیز در سال 2008 میلادی، سان فرانسیسکو اولین و تنها شهر این کشور بود که استفاده از کیسه های پلاستیکی را ممنوع کرد. البته این ممنوعیت ها تنها محدود به فروشگاه های بزرگ می شد.

 بعلاوه شهرهای دیگری که استفاده از کیسه های پلاستیکی را منع کرده اند شامل «مکزیکوسیتی»، «کارولینای شمالی» و «پورتلند» در آمریکا و همچنین «دهلی نو»، «بمبئی»، «کاروار»، «تیرومالا»، «واسکو»، «راجستان» و «رانگون» در هند و شهر «سیدنی» و 12 شهر دیگر در استرالیا هستند. در کشورهایی نظیر ایتالیا، بلژیک و ایرلند نیز به دنبال وضع مالیات، استفاده از کیسه های پلاستیکی 94 درصد کاهش یافته است. در سوئیس، آلمان و هلند نیز برای استفاده از کیسه های پلاستیکی مالیات وضع شده است.