نقش حقوق بین الملل در عملکرد رسانه ها
نقش حقوق بین الملل در عملکرد رسانه ها
تکنولوژی و توسعه ابزار ارتباطات، با وجود مزایا و منافع آن، دغدغه های متعددی را برای کشورها ایجاد کرده که ضرورت نگاه حقوقی و اعمال محدودیت در چگونگی استفاده از این فضا را لازم ساخته است.
رسانه به طور پیوسته با ادعای بی حصر آزادی بیان می تواند موجبات نفرت پراکنی و خشونت طلبی و جنگ افروزی را بنا کند .
یا اینکه هر مخاصمه ای را تغییر ماهیت دهد و آن را یک اقدام بشر دوستانه معرفی کند .
و از همین رو ،حقوق در بعد بین المللی باید نظام عملکردی رسانه ها را بهنجار سازد ،زیرا رسانه ها ابزار حساسی هستند که می توانند کاربرد های متعدد و حتی متعارض داشته باشند .
به طور کلی رسانه می تواند همانند یک سلاح در خدمت منازعه و جنگ عمل کند و هم می تواند به ابزاری برای کمک به حل منازعه و استقرار و تحکیم صلح تبدیل شوند .
در جوامع امروزی حتی رسانه ها نقشی فراتر از اطلاع رسانی دارند و به طور کلی این رسانه ها هستند که ابعاد امنیتی جدیدی را در سطح ملی و بین المللی ایجاد کرده اند .
و بسیاری از فرضیات و اصول و قوانین را در ساختار و روابط حقوق بین الملل به چالش کشیده اند .
متاسفانه محتوای رسانه های امروز در جهان دارای ماهیتی است که رویکرد به تخاصم و برخورد در آنها بیشتر از رویکرد به صلح و امنیت است .
فی الواقع رسانه ها در جامعه امروزی و در بعد بین المللی مکمل یا همانند یک نیروی نظامی و تهدید کننده امنیت در سطوح مختلف اعم از فردی ،ملی،بین المللی و جهانی به شمار می روند.
یعنی بدون لشکر کشی نظامی با استفاده از تبلیغات رسانه ای می توان امنیت یک کشور و جامعه ای را مورد خدشه و آسیب قرارداد .
در جوامع بین المللی و یا در مطالعات جهانی در مورد نقش رسانه ها در مسائل مربوط به صلح و جنگ خلاء هایی به چشم می خورد که می توان آن را به دلیل تغییر ماهیت های رسانه ها در تولید و انتشار و اخبار و محتوا دانست.
لازم به ذکر است که شورای امنیت سازمان ملل متحد به اتفاق آراء قطع نامه ای را تصویب کرد که برای اولین بار بر نقش خبرنگاران و روزنامه نگاران در جلوگیری از درگیری ها و حفاظت از شهروندان تاکید می کرد به این نحو که از کشور ها می خواستند تا در زمره فعالیت های خود اعمالی را انجام دهند که از جنایت علیه خبرنگاران و روزنامه نگاران در زمان درگیری های مسلحانه جلوگیری کند .
این امر تا حدودی نتوانسته موجبات امنیت را برای خبرنگاران و روزنامه نگاران و حتی اصحاب رسانه در زمان نا آرامی ها محقق سازد چرا که در بسیاری از زمان ها شاهد جنایت بر علیه این قشر از جوامع بوده ایم ،هرچند حمایت های بین المللی این سازمان ها صرفا ایجاد تعهد برای کشور های مورد هدف می کند، اما در قرن حاضر شاهد رعایت نشدن این چنین قطع نامه هایی در سرتا سر جهان هستیم.
ایمان مشایخی فر
پژوهشگر و کارشناس حقوقی