کوکورو

کوکورو Kokoro

[تاکوان Takuan]

تاکوان، برای روشن کردن بی جنبشی جنبنده ترین جان، میان «جان آغازین» و «جان پنداری»، که عقلا حالت دو شاخه شده ی دانستگی است فرق می گذارد. «جان آغازین» جانی است که به خود دانستگی ندارد، حال آنکه جان پنداری جانی است که به ضد خود تقسیم شده است، و در کنش آزادانه ی «جان آغازین» تداخل می کند. کوکورو، «کشیدن از یک چیز به چیز دیگر است». یا «چیزی توجه را از پرداختن به چیزی دیگر باز می دارد و آن را می برد و توجه در آن چیز می ماند.

«جان آغازین» به ژاپنی «هون شین» honshin خوانده می شود و جان پنداری «موشین».

هون Hinیعنی آغازین ، اولیه ، واقعی ، حقیقی ، فطری ، طبیعی.

مو moیعنی ناواقعی ، فریبنده ، فریب خورده ، پنداری یا موهوم.

شین shinهمان «کوکورو» است، یعنی دل در وسیع ترین معنای آن. (1)

***

[یزدانپناه عسکری]

کوکورو، «توسعه استعداد قلب آدمی» (تعقل قلب) است. ادراک و در بر داشتگی آسمان و زمین به وحدت است. انقلاب و حضور و غیاب قلب فرزانه و جوینده ی قادر به تغییر و درک دنیایی که هیچ کلمه ای ، هیچ بیانی ، هیچ نامی ، هیچ احساسی و هیچ شناختی برای آن وجود ندارد. نگاهی و ثبت خاطره ای در ساق. از همین جا است که می دانیم تهیت «دل بی دلی» (قلب دائو، zen، 禪心 ، Shin، kokoro) چه پیوند تنگاتنگی با مساله ی مرگ و زندگی دارد و آدمی به آن توجهی نمی کند.

کوکورو، معطوف شدن دقت آدمی است از «جان پنداری» به «جان آغازین». کوکورو، معطوف شدن دقت قلب راستین آدمی است از جان عقلی به جان ارادی «زیر ناف will».

_________

1 - ذن و فرهنگ ژاپنی ، د. ت. سوزوکی، برگردان ع. پاشایی – تهران : میترا 1378 ص 142، 150 ، 154