اهمیت نقش حقوق مالکیت فکری در حوزه تولید و پخش محصولات فرهنگی
حقوق مالکیت فکری یا معنوی عبارت است از حقوق مربوط به آفرینش ها و خلاقیت های فکری در زمینه های علمی، صنعتی،ادبی و هنری که دولت به پدید آورندگان آن ها حق انحصاری بهره برداری را برای مدت معین به منظور جلوگیری از استفاده غیر مجاز دیگران اعطاء می نماید.
اسرار تجاری
اسرار تجاری، فرمول، رویه، فرآیند، طرح، ابزار، الگو یا مجموعه اطلاعاتی است که در یک کسب و کار برای به دست آوردن مزیتی نسبت به رقبا مورد استفاده قرار می گیرد.اسرار تجاری نوعی مالکیت فکری محسوب و به صاحب آن حق انحصاری دائمی را در بهره برداری از اطلاعات مذکور می دهد و این امر بدان معنا است که به محض افشای این اطلاعات، اشخاص ثالث می توانند مستقلا از آن ها بهره برداری نمایند و این درست در نقطه مقابل حق اختراع که نوعی مالکیت معنوی است قرار دارد که دارای مدت حمایت محدودی است (عموما ۲۰ سال) و حمایت از آن در قبال افشاء اطلاعات مربوط نزد عموم به عمل می آید (لورراسا، 1375، 52).
به عبارتی اسرار تجاری هر نوع اطلاعات ارزشمندی است که دارای ارزش مستقل اقتصادی باشند بدون آنکه نزد عموم مورد شناسایی واقع شده باشند مشروط به آنکه:
اولا: این اطلاعات به صاحب خود امتیاز رقابتی در بازار تجاری اعطاء کند و بازرگان با استفاده از این اطلاعات بتواند در عرصه رقابت تجاری وزنه را به نفع خود سنگین تر نماید.
ثانیا: برای حفظ آن ها از تهدید افشاء و دستبرد، اقداماتی بوسیله صاحب این اسرار و اطلاعات صورت گیرد تا از نشر آن نزد عموم یا نزد رقبای تجاری جلوگیری شود.
بنابراین حقوق مالکیت معنوی با ثبت اختراع به وجود می آید و پس از ثبت تا مدت معینی مورد حمایت قانون قرار می گیرد و افشاء اختراع پس از ثبت و آگاهی عمومی از آن فی نفسه ضرری را متوجه صاحب اختراع نمی کند.
اما اسرار تجاری اساسا توسط هیچ نهادی به ثبت نمی رسد و حفظ آن ها بیش تر به اقدامات و مراقبت های صاحب اسرار تجاری بر می گردد. افشاء اسرار تجاری آن ها را فاقد ارزش می کند. این اسرار تا زمانی مورد حمایت قرار دارند که شایسته تعریف اسرار تجاری باشند.
*برگرفته از مقاله : بررسی تاثیرات نقض قوانین بین المللی کپی رایت محصولات فرهنگی و هنری در ادامه فعالیت های تهیه کنندگان بخش خصوصی نوشته نوید دهقانی
محل انتشار: ماهنامه علمی-تخصصی مطالعات میان رشته ای هنر و علوم انسانی، دوره: 2، شماره: 14