بررسی حمله ی رژیم صهیونیستی به بیمارستان هلال احمر در سوریه

بررسی حمله ی رژیم صهیونیستی به بیمارستان هلال احمر در سوریه

 حمله نظامی به مراکز درمانی و بهداشتی همواره یکی از نگرانی های اصلی حقوق بین الملل بشردوستانه و حقوق بین الملل پزشکی بوده است. طبق اصول و قواعد تعیین شده در کنوانسیون های ژنو (1949) و پروتکل های الحاقی آن، تمامی مراکز درمانی، بیمارستان ها و امدادگران در شرایط جنگی باید تحت حفاظت کامل قرار گیرند. حمله اخیر اسرائیل به بیمارستان هلال احمر ایران در مرز سوریه و لبنان در 9 اکتبر 2024، که منجر به تخریب کامل تاسیسات و تجهیزات پزشکی شد، به عنوان یک نقض آشکار حقوق بین الملل بشردوستانه و حقوق بین الملل پزشکی در نظر گرفته شده است. این مقاله به بررسی ابعاد حقوقی و تحلیلی این حمله در چارچوب حقوق بین الملل پرداخته و به تاثیرات آن بر حقوق بیماران و زخمی ها اشاره می کند.

 ۱. چارچوب حقوق بین الملل بشردوستانه و پزشکی:

 طبق کنوانسیون های ژنو (1949)، که یکی از اساسی ترین اسناد حقوق بین الملل بشردوستانه محسوب می شود، مراکز پزشکی و درمانی در زمان درگیری های مسلحانه باید از هرگونه حمله محافظت شوند. ماده 18 کنوانسیون چهارم ژنو به طور خاص تصریح می کند که هیچگونه حمله ای نباید علیه بیمارستان های غیرنظامی که به درمان زخمی ها و بیماران اختصاص یافته اند، صورت گیرد. همچنین پروتکل الحاقی اول به کنوانسیون ژنو (ماده 12) تاکید می کند که محافظت از این مراکز الزامی است و هیچ یک از طرفین مخاصمه نمی توانند به آنها حمله کنند. در این چارچوب، حمله به بیمارستان هلال احمر ایران که به ارائه خدمات بشردوستانه و پزشکی در مرز سوریه و لبنان مشغول بود، یک نقض صریح این اصول محسوب می شود. اسرائیل با حمله به این بیمارستان نه تنها حقوق بین الملل بشردوستانه، بلکه حقوق بین الملل پزشکی را نیز نقض کرده است، چرا که این قوانین بر محافظت از تمامی مراکز درمانی در مناطق جنگی تاکید دارند.

 ۲. تحلیل حقوقی حمله به بیمارستان هلال احمر: طبق ماده 8 اساسنامه رم دادگاه کیفری بین المللی (ICC)، حمله عمدی به بیمارستان ها و مراکز درمانی در شرایط جنگی، در صورتی که این مراکز هیچگونه نقش نظامی نداشته باشند، به عنوان یک جنایت جنگی محسوب می شود. در این مورد خاص، بیمارستان هلال احمر ایران یک مرکز صحرایی 56 تخت خوابی بود که خدمات بشردوستانه و پزشکی را به زخمی های جنگی ارائه می داد. این بیمارستان به هیچ عنوان نقش نظامی نداشت و به طور کامل به ارائه خدمات پزشکی و کمک های بشردوستانه مشغول بود. کاظم غریب آبادی، دبیر شورای عالی حقوق بشر ایران، در بیانیه ای اعلام کرد که این حمله نقض آشکار کنوانسیون های ژنو و قواعد عرفی حقوق بشردوستانه است. وی همچنین تاکید کرد که این اقدام اسرائیل به عنوان یک جنایت جنگی و نقض اصول حقوق بین الملل باید توسط نهادهای بین المللی مورد پیگیری قرار گیرد.

 ۳. حمایت از بیمارستان ها و مراکز پزشکی در حقوق بین الملل پزشکی: 

حقوق بین الملل پزشکی، به ویژه در زمان جنگ ها و درگیری های مسلحانه، تضمین می کند که تمامی مراکز درمانی و امدادگران باید تحت حمایت باشند. پروتکل الحاقی اول کنوانسیون های ژنو در ماده 15 تصریح می کند که کلیه واحدهای پزشکی باید مورد احترام قرار گیرند و طرفین مخاصمه نباید به آنها حمله کنند. همچنین، ماده 16 به حفاظت از نیروهای امدادی و پزشکی اشاره دارد و تاکید می کند که مجروحان، بیماران و امدادگران باید از هرگونه تعرض مصون باشند. در حمله به بیمارستان هلال احمر، تمامی این اصول به وضوح نقض شده است. اسرائیل با تخریب کامل بیمارستان و انبار داروهای آن، باعث محرومیت افراد زخمی و بیمار از خدمات درمانی حیاتی شده و این خود یک نقض جدی حقوق بین الملل پزشکی به شمار می رود. علاوه بر این، طبق ماده 85 پروتکل الحاقی اول، حمله به اهداف پزشکی به عنوان یک جنایت جنگی شناخته می شود که باید توسط دادگاه های بین المللی مورد بررسی و پیگیری قرار گیرد. 

 ۴. نتیجه گیری: 

 حمله به بیمارستان هلال احمر ایران در مرز سوریه و لبنان یک نقض آشکار حقوق بین الملل بشردوستانه است. این حمله که منجر به تخریب کامل تاسیسات پزشکی و جلوگیری از ارائه خدمات بشردوستانه شد، به وضوح جنایت جنگی محسوب می شود و باید توسط دادگاه های بین المللی بررسی شود. حقوق بین الملل بشردوستانه و حقوق بین الملل پزشکی تاکید می کنند که تمامی مراکز پزشکی و درمانی باید در طول درگیری های مسلحانه محافظت شوند و هیچ گونه تعرضی به آنها نباید صورت گیرد.