فراز چایچی طهرانی
3 یادداشت منتشر شدهدرباره ی بریکس
بدون شک نظم جهانی مانند هر نظام اجتماعی-سیاسی دیگر پس از دوران ظهور، تثبیت و اعتالی خود می تواند به دنبال بروز چالشها، ناکارآمدیها و در نتیجه تجلی جایگزین های آن، دورانی از افول و تغییر را تجربه کند تا نظم جدید جایگزین شود. بدین ترتیب همانگونه که سقوط شوروی به نظام دوقطبی پایان داد، نظام تک قطبی پس از دوران جنگ سرد نیز که شاخصه اصلی آن هژمونی آمریکا و استیالی غرب بر اقتصاد، سیاست و فرهنگ جهانی بود، با وقوع بحران مالی و اقتصادی جهان در سال 2008 و شکل گیری قدرت های اقتصادی نوظهور با چالش های جدی مواجه شده است. اثرپذیری کمتر اقتصادهای نوظهور از پیامدهای بحران مزبور به ارتقاء جایگاه آنها در اقتصاد جهانی مدد رساند. یکی از آثار این بحران تحرک بیشتر اقتصادهای نوظهور در راستای بازسازی ثبات مالی جهانی و زمینه سازی برای تقویت جایگاه خویش در نهادهای پولی و مالی چندجانبه و بین الملل، بویژه نهادهای برتون وودز می باشد که آثار آن بر روند جابجایی قدرت و بازتعریف نظم جهانی، انکارناپذیر است. در این میان یک ائتالف مهم، تشکیل گروه بریکس با حضور برخی از اقتصادهای نوظهور می باشد که از جمله اهداف اصلی تشکیل این گروه تعدیل قدرت های اقتصادی به ویژه برقراری نظم پولی و مالی نوین جهان است (جرمین)
نام بریکس از به هم پیوستن حروف اول نام انگلیسی کشورهای عضو این گروه (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) تشکیل شده است. ایده شکل گیری این گروه در سال 2001 توسط جیم انیل موسسه ، موسس موسسه ی گلدمن ساکس بینی به منظور پیش سرمایه گذاری وضعیت اقتصادی جهان و قدرتهای برتر آن مطرح گردید )انیل، 2001 .)سپس در 61 امین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال 2006 وزرای امور خارجه کشورهای برزیل، روسیه، هند و چین گفتگوهای مقدماتی را آغاز کردند. بعد از این اجالس، رهبران ارشد بریک ، در چهار نشست دیپلماتیک دیگر کاترینبورگ، سائوپائولو، ژاپن و لندن( به منظور محکم ساختن پایه های شکل گیری این گروه شرکت کردند که نشان دهنده تبدیل بریک به چیزی فراتر از یک مفهوم شده و در سطح برنامه اجرایی مطرح شد. پس از نخستین نشست سران بریک در سال 2009 ،موضوع این گروه تبدیل به یک سازوکار میان دولتی شد. سپس آفریقای جنوبی تالش های فراوانی در سال 2010 به منظور عضویت در گروه بریک از خود نشان داد که سرانجام وزرای امور خارجه کشورهای عضو در نشستی که در 21 سپتامبر 2010 در نیویورک برگزار گردید، با عضویت آفریقای جنوبی موافقت کردند که عنوان بریک پس از 4 پیوستن آفریقای جنوبی به بریکس تغییر نام یافت(هانشل ، 2011 )بریکس از این مرحله به بعد تبدیل به یک گروه بندی فرامنطقه ای شد