فداکار وایثار وشهادت

فداکاری وایثاریا نوع دوستی[۱] در لغت به معنی برگزیدن، عطا کردن، سود دیگران را بر منفعت خویش مقدم داشتن و منفعت غیر را بر مصلحت خود مقدم شمردن، می باشد.[۲] در معنی اصطلاحی نیز بدان معنی است، که آدمی از روی قصد و نیت خیر، دیگران را بر خود ترجیح دهد و ایشان را بر خویشتن برگزیند. آنها که طرفدار ایثار و دیگرگزینی هستند، این عمل را متعالی و اخلاقی می دانند که در مقابل آن، استیثار و خودگزینی قرار دارد. واژه ایثار در متون منتشر شده، نخستین بار توسط فیلسوف فرانسوی اگوست کنت، برای کلمه مقابل خودپرستی ابداع و بکار گرفته شد.وفرهنگشهادت مقدمات را باید گفت عنصر مبارزه با ظلم و تجاوز در تمام جوامع و فرهنگ ها امری مقدس و ضروری است و یکی از عناصر مهم در حفظ حیات حقیقی بشریت است که انسان در طول تاریخ به آن محتاج بوده، لیکن در برهه هایی از زمان و دلایل شرایطی خاص، این فرهنگ ظهور، بروز و تجلی بیشتری داشته است. هر زمان که ظالم یا متجاوزی قد علم کرده است، مردانی غیور با اراده ای پولادین و با فداکاری و از خود گذشتگی در مقابلشان ایستاده و با ظلم و تجاوز مبارزه کرده اند، حال یا در راه هدف والای خود کشته شده اند و یا به فتح پیروزی رسیده و ظلم و متجاوز را سر جای خود نشانده اند.مصادیق، حقیقی چنین مبارزاتی در تاریخ ملل مختلف با هر کیش و آئینی فراوان یافت می شود کا بعضی از نمونه های آن حتی در قصه ها ، داستان ها و اشعار سینه به سینه نقل شده است. اما در دین مبین اسلام و به ویژه در مکتب تشیع به دلیل ویژگی های خاص در آن تاکید و بر حفظ حیات معنوی و عزت مسلمین در خصوص مبارزه با ظلم، تجاوز و فسادو... سفارشات و تاکیدات مهمی شده است، لذا در این بخش مبانی و شاخص های فرهنگ ایثار و شهادت بررسی می شود. در مکتب توحید، آن چیزی دارای ارزش و ماندگاری است که در راه خدا و برای خدا شکل گیرد. هر مقدار از عمر انسان که برای خدا صرف شود. هر کاری که برای خدا انجام گیرد، مالی که در این راه هزینه شود. از ارزش واقعی و ماندگاری برخوردار است و در این راستا هرچه انجام کاری برای خدا سخت تر و نیت خالص تر باشد ارزش و اثر آن بیشتر است. بنابراین هرگونه اهتمام و تلاش در راه خدا مصداق جهاد فی سبیل الله است.