مسئولیت پذیری و مسئولیت پذیری فردی
همه ما دوست داریم در ذهن اطرافیانمان با بهترین ویژگی ها از جمله صداقت، قابل اعتماد بودن و موارد این چنینی ماندگار شویم اما تنها خواستن یا دوست داشتن ملاک نیست. برای رسیدن به این جایگاه باید در راستای آن قدم برداریم. همه ما نقش های مختلفی در زندگی ایفا می کنیم؛ شرط اصلی مسئولیت پذیر بودن شاید ایفای همین نقش ها به بهترین شکل خودمان است. پیشنهاد می کنیم از این نکته غافل نشوید.
بهترین تعریفی که می توان از مفهوم مسئولیت پذیری یا Responsibility ارائه داد، بدین شکل است: مسئولیت پذیری یعنی تعهدی درونی که از سوی فرد برای به انجام رساندن تمام فعالیت هایی که به وی سپرده شده به گروه یا افراد دیگر القا می شود.
مسئولیت پذیری اجتماعی
همه ما عضوی از جامعه هستیم و باید به قوانین آن پایبند باشیم. در مسئولیت پذیری اجتماعی شما در هر نقشی که به عنوان عضوی از جامعه شما را تعریف می کند، مسئول هستید؛ مثلا به عنوان راننده ای که در خیابان های شهر تردد می کنید، باید به قوانین راهنمایی و رانندگی پایبند باشید. یا اگر در نقش رهگذر یا عابر پیاده هستید، لازم است به بایدها و نبایدهای شهری مانند نریختن زباله در خیابان مقید باشید. با عوض شدن جایگاه شما از رانند به عابر پیاده، طیف متفاوتی از مسئولیت ها برعهده تان قرار می گیرد.
مسئولیت پذیری شغلی
هر یک از ما برای امرار معاش و ادامه زندگی نیازمند نقشی پررنگ در قالب شغل هستیم. هر شغلی بایدها و نبایدهای خاص خود را دارد و ما به عنوان فردی موثر در آن جایگاه، باید به تمام قوانین شغل خود آگاه باشیم. آگاه بودن ما از این قوانین در مسئولیت پذیر بودن و به انجام رساندن تمام آن قوانین تاثیر به سزایی دارد؛ مانند ساعت ورود و خروج به محل کار که طبق قوانین تعیین شده و کارکنان باید مسئولیت آن را برعهده بگیرند.
مسئولیت پذیری کارکنان در سازمان
شغل ما هر چه که باشد به نهاد یا سازمان خاصی به شکل مستقیم یا غیرمستقیم وابسته است. تعهد ما روی روند کاری سازمان تاثیر زیادی دارد. هرچقدر به عنوان کارمند و نیروی کار شرکت، فرد مسئولیت پذیرتری باشیم، روند پیشرفت شرکت بهتر و مثبت تر خواهد بود و مزایای آن شامل ما هم می شود. عکس این موضوع هم صادق است.
مسئولیت پذیری در کار تیمی
اغلب افراد جدا از نقش های فردی، عضو یک گروه یا تیم کوچک هستند؛ مانند خانواده که براساس نوع و اندازه تیم، مسئولیت های هر شخص متفاوت است. کار تیمی و مهارت انجام آن در دنیای امروز ما جزء مهارت های بسیار مهم تلقی می شود. شما در یک گروه با افراد مختلف و متفاوتی رو در رو هستید که هر یک شخصیت و طیف فکری بسیار متفاوت از شما و دیگری دارد. در ابتدا باید بتوانید در چنین گروهی فعالیت کنید و نقش خودتان را پررنگ و موثر به انجام برسانید. لازمه رسیدن به چنین هدفی، مسئولیت پذیر بودن و در نظر گرفتن تمامیت کارهاست. داشتن برنامه ریزی دقیق می تواند در این راه به شما کمک کند.
ویژگیهای فرد مسئولیت پذیر
دانستن ویژگی های افراد مسئولیت پذیر به ما کمک می کند تا چنین ویژگی هایی را تقویت کرده یا در خود ارتقا دهیم. از اصلی ترین ویژگی های افراد مسئولیت پذیر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- داشتن هدف و برنامه منظم
- دقت کافی روی زمان و زمان بندی
- لغو برنامه در صورت قادر نبودن به انجام کامل آن پیش از رسیدن موعد مقرر
- کنترل احساسات و عواطف در بخش های مختلف کار
- شکایت نکردن از اوضاع و ادامه دادن مسیر
- سازگاری با بخش های مختلف کار
نتایج مثبتی که انسان های مسئولیت پذیر از آن بهره مند می شوند
- انسان های مسئولیت پذیر در مقابله با مشکلات گرفتار سرگردانی نخواهند شد.
- چنین افرادی به علت داشتن انعطاف پذیری، دگرگونی های زندگی را قبول می کنند و مشکلات را با صبر و حوصله هر چه تمام تر از مقابل خود برمی دارند.
- انسان های مسئولیت پذیر با محیط و اطرافیان هماهنگی بیشتری دارند زیرا با به دست آوردن این مهارت، استقلال نیز به دست آورده اند.
- بلوغ فکری شخص و شکوفایی استعدادها از دیگر نتایج مثبت مسئولیت پذیری می باشد.
- انسان های مسئولیت پذیر قابلیت بالایی در انجام به موقع و صحیح کارها دارند.
- انسان های مسئولیت پذیر اعتماد به نفس بالایی دارند و در هر زمینه ای فعال می باشند.
- انسان های مسئولیت پذیر در عوض مقصر جلوه دادن دیگران در مشکلات و توجیه شکست ها، آن را می پذیرند.
- انسان های مسئولیت پذیر برای جبران شکست در جهت موفقیت تلاش می کنند و اموری را که به آنها واگذار می شود به نحو احسن انجام می دهند.
راهکار که مسئولیت پذیر بودن را تضمین می کند
همان طور که گفتیم مسئولیت پذیری یکی از خصوصیات فردی است که ما را به فردی موفق و قابل اعتماد تبدیل می کند. با رعایت ۱۰ نکته ساده و قابل فهم می توانیم خصوصیات مسئولیت پذیری را در خودمان پرورش دهیم. مسئولیت پذیری کار دشوار و سختی نیست.، فقط کافی است در همه ی کارهای خود چند نکته ساده را انجام دهید. با رعایت همه ی این نکات خواهید دیدکه با گذشت زمان به فردی مسئولیت پذیر و قابل اعتماد تبدیل می شوید. این نکات عبارتند از:
- اگر کاری را قبول کردید، آن را انجام دهید.
- ثابت قدم بودن
- دیگران را مقصر ندانیم و مسئولیت کارهای خود را بپذیریم.
- دائم شکایت نکنیم و بهانه نیاوریم.
- صادق باشیم و اشتباهات خود را بپذیریم.
- کارها و مسئولیت خود را اولویت بندی و مدیریت کنیم.
- قابل اعتماد باشیم.
- عاقلانه تصمیم بگیریم.
- کارها را به تعویق نیندازیم
- ثابت کنید که از پس وظایف خود برمی آییم.