برخی از سوالات مهم پیرامون رحم اجاره ای

برخی از سوالات مهم پیرامون رحم اجاره ای

امیرحسین صفدری پژوهشگر علم حقوق

پس از تحقیق و پژوهش در خصوص رحم اجاره ای و اهدای جنین مهمترین سوالاتی که در خصوص این دو پدیده اجتماعی در بین مردم مطرح می باشد این سوالات است؛

1. نظر فقه و علم حقوق در خصوص رحم اجاره ای چیست؟ 

2. آیا در خصوص این دو پدیده باید قراردادی نوشته شود؟ 

3. وضعیت حقوقی فرزندان متولد از رحم اجاره ای و اهدای جنین چگونه است؟ 

4. پدر و مادر اصلی طفل در این دو پدیده چه افرادی هستند؟ 5.شرایط دریافت جنین توسط زوجین نابارور چیست؟ و

 سوالات دیگری پیرامون این مسله در ذهن مردم می باشد.

در پاسخ به برخی از این سوالات باید بگویم که در حال حاضر در کشور ما همانطور که بیان شد از منظر فقهی ایراد خاصی در این خصوص وجود ندارد؛ و از منظر علم حقوق هم مشاهده می شود که در جامعه ی ما قراردادهایی در خصوص رحم اجاره ای نوشته می شود که اصولا این قراردادها تحت عناوین مختلفی از جمله: قرارداد رحم جایگزین، قرارداد مادر جانشین، قرارداد اجاره رحم، بارداری قراردادی و... می باشد.

قراردادهایی که در خصوص پدیده رحم اجاره ای نوشته می شود معمولا بر اساس ماده 10 قانون مدنی است که در خصوص صحت و یا بطلان این نوع از قراردادها بین حقوقدانان اختلاف نظراتی دیده می شود که این اختلاف نظرات هم بیشتر بخاطر نبود یک قانون خاص در خصوص این پدیده اجتماعی می باشد.

باید بگویم که استفاده از رحم اجاره ای کاملا یک امر توافقی بود و این مسله برای درمان ناباروری بسیار خوب است. در رحم اجاره ای بر اساس توافق طرفین یک زن که (مادر جانشین) نام دارد، می پذیرد تا با روش های آزمایشگاهی و پزشکی اسپرم و تخمک یک زوج که باردار نمی شوند را در رحم خود نگهداری کند و پس از تولد طفل، آن طفل متولد شده را به زوج طرف قرارداد خود صحیح و سالم تحویل بدهد و آن زوج حکم پدر و مادر اصلی طفل را دارند و تمام حقوق ناشی از وظایف پدر و مادری را برای طفل متولد شده از رحم اجاره ای را دارا می باشند.

وظایف زوجین در قبال فرزندان متولد شده

قانونگذار ما در خصوص وظایف زوجین و آثار حقوقی طفل متولد شده از اهدای جنین در ماده 3 قانون نحوه اهدا جنین به زوجین نابارور مصوب 1382 اینگونه بیان می کند: 

وظایف و تکالیف زوجین اهداء گیرنده جنین و طفل متولد شده از لحاظ نگهداری و نفقه و احترام، نظیر وظایف و تکالیف اولاد و پدر و مادر است؛ به زبان ساده یعنی همان وظایفی که یک پدر و مادر نسبت به طفل متولد شده از خودشان دارند نسبت به طفل متولد شده از طریق اهدای جنین و رحم اجاره ای دارا می باشند و هیچ فرقی بین این فرزندان از نظر شرعی و حقوقی وجود ندارد.