اسباب ارجاع اختلاف به داوری - داوری مبتنی بر تراضی

داوری مبتنی بر تراضی
برای حل اختلاف از طریق داوری، حتما و حتما به رضایت طرفین اختلاف، احتیاج داریم. یعنی داوری بدون توافق طرفین علیالاصول امکان پذیر نیست حالا این توافق ارجاع اختلاف به داوری میتواند ضمن همان قراداد اصلی باشد و یا میتواند به صورت یک موافقتنامه مستقل داوری باشد.
در داوریهای داخلی چون معمولا موافقتنامه مستقل داوری بعد از حدوث اختلاف نوشته میشود، کمتر اتفاق میافتد طرفین در زمان انعقاد قرارداد موافقتنامه مستقل داوری بنویسند و بیشتر داوریها به صورت شرط ضمن عقد قرارداد نوشته میشود.
بنابراین برای ارجاع اختلاف به داوری حتما باید رضایت طرفین اختلاف وجود داشته باشد، بدون رضایت کسی ما نمیتوانیم آنها را ملزم کنیم که به داوری مراجعه نمایند.مواد 454 و 455 قانون آیین دادرسی مدنی:ماده 454 کلیه اشخاصی که اهلیت اقامه دعوا دارند میتوانند با تراضی یکدیگر منازعه و اختلاف خود را خواه در دادگاهها طرح شده یا نشده باشد و در صورت طرح در هر مرحله ای از رسیدگی باشد، به داوری یک یا چند نفر ارجاع دهند.
ماده 455 متعاملین میتوانند ضمن معامله ملزم شوند و یا به موجب قرارداد جداگانه تراضی نمایند که در صورت بروز اختلاف بین آنان به داوری مراجعه کنند و نیز میتوانند داور یا داوران خود را قبل یا بعد از بروز اختلاف تعیین نمایند.
پس همانگونه که گفته شد، به جهت حل اختلاف از طریق داوری، حتما باید موافقتنامه داوری وجود داشته باشد.
موافقتنامه داوری یا به صورت قرارداد مستقل است یا به صورت شرط ضمن عقد، یا ممکن است طرفین قراردادشان را به یک سری شرایط عمومی و مواد عمومی ارجاع بدهند که در آنجا شرط داوری وجود داشته باشد، به عنوان مثال شرایط عمومی پیمان را بر روابط خودشان حاکم بدانند بدون آنکه تمام آن مواد را در قرارداد بیاورند و در این حالت فقط در یک بند از مواد مندرج در قرارداد مینویسند که شرایط عمومی پیمان مصوب هیات وزیران بر این قرارداد حاکم است و در شرایط عمومی پیمان دیده میشود که شرط اختلاف ارجاع به داوری وجود دارد.
پس اگر طرفین به یک سندی ارجاع دهند که در آن سند حل و فصل اختلاف به داوری پیشبینی شده باشد بعد از حدوث اختلاف مکلف هستند که به داوری مراجعه نمایند و حق مراجعه به دادگاه را نخواهند داشت.