سناریوهای هوش هم افزا: چشم اندازی برای مدیران
هوش هم افزا (Synergic Intelligence) به همکاری و هم افزایی بین هوش مصنوعی و هوش انسانی اشاره دارد. در این راستا، تمایز قائل شدن بین پنج سناریوی مختلف از هوش هم افزا برای مدیران حائز اهمیت است:
1. هوش کمکی (Assisted Intelligence):
در سناریوی هوش کمکی، انسان همچنان تصمیم گیرنده اصلی است و از پشتیبانی تصمیم گیری گزینشی توسط برنامه های کاربردی مبتنی بر هوش مصنوعی مانند ترجمه یا تشخیص گفتار بهره می برد. این رویکردها عموما مورد پذیرش و حتی قدردانی جامعه قرار می گیرند و معمولا به خوبی تنظیم و کنترل می شوند.
2. هوش افزوده (Augmented Intelligence):
در سناریوی هوش تقویت شده، در حالی که انسان همچنان تصمیم گیرنده نهایی است، راه حل های مبتنی بر هوش مصنوعی که به کار گرفته می شوند، پیچیده تر هستند و به تصمیم گیرنده این امکان را می دهند تا از فناوری به روشی فراتر از هوش انسانی استفاده کند؛ برای مثال، شناسایی داده های پرت (outlier) در حجم عظیمی از داده ها یا گزارش دهی خودکار. تنظیم مقررات هوش تقویت شده امروزه در اولویت قرار دارد، زیرا پیامدهای بیشتری از آن آشکار می شود و نیاز به مقررات گذاری را برجسته می کند.
3. هوش بسط یافته (Amplified Intelligence):
استفاده از هوش بسط یافته مستلزم تصمیم گیری مشترک انسان و ماشین است؛ به این معنا که ماشین می تواند پیشنهادی ارائه دهد که باید توسط انسان تایید شود؛ کسی که قادر به ارائه ورودی های اضافی است؛ مانند توصیه های پیچیده کارشناسی. هم زیستی ذهن و ماشین در حال حاضر نه از نظر اجتماعی قابل قبول است و نه در هیچ رژیم حقوقی پیش بینی شده است. بنابراین، مباحثات اجتماعی همچنان نیاز به شکل گیری کامل دارند.
4. هوش مستقل (Autonomous Intelligence):
در سناریوی هوش مستقل، ماشین می تواند به طور مستقل تصمیم گیری کند و بدون ورودی مداوم تصمیم گیری در محدوده از پیش تعریف شده عمل کند. نمونه هایی از این دست، مکانیسم های کنترل خودتنظیم یا ربات های بسیار پیشرفته هستند. مباحثات اجتماعی و نظارتی درباره چگونگی برخورد با هوش مستقل آغاز شده است، اما هنوز به اجماعی کلی منجر نشده است، زیرا برخی از این مباحثات، مانند مباحث مربوط به پاسخگویی و مسئولیت، چالش هایی را برای مفروضات اساسی چارچوب نظارتی فعلی ایجاد می کند.
5. هوش خودسازگار (Autopoietic Intelligence):
کاربرد هوش خودسازگار بر اساس یک نهاد مصنوعی است که نه تنها قادر به تصمیم گیری مستقل در حوزه خاصی است، بلکه می تواند این حوزه را در طول زمان توسعه و گسترش دهد. این سناریو ضرورت و تاثیر تصمیم گیری انسان را به حاشیه می راند. نمونه هایی از کاربرد این نوع هوش را تاکنون می توان در ادبیات علمی-تخیلی یافت. در نتیجه، مباحثات اساسی اجتماعی درباره چگونگی اعمال هوش خودسازگار هنوز آغاز نشده است.
با درک این سناریوها، مدیران می توانند رویکرد آگاهانه تری نسبت به ادغام هوش مصنوعی در سازمان خود اتخاذ کنند و برای چالش های حقوقی، اجتماعی و اخلاقی ناشی از سطوح مختلف هوش هم افزا آماده شوند.
منبع اصلی :
Michael Hilb, Toward artifcial governance? The role of artifcial intelligence in shaping the future of corporate governance Journal of Management and Governance , 2020