نقش ورزش در نگرش جوانان و نوجوانان نسبت به مصرف موادمخدر

گسترش مصرف مواد مخدر صنعتی را باید در باورهای غلط جوانان در مصرف این مواد دانست. جوانان به علت عدم اطلاع از مضرات و پیامدهای مواد صنعتی و نادیده انگاشتن عوارض آن دچار باورهای غلط گردیده، به طوری که تصور می نمایند مصرف تفریحی و تجربه یک بار مصرف سبب کسب لذت و خوشگذرانی می گردد و سبب اعتیاد نخواهد شد. غافل از آنکه بسیاری از معتادین مصرف کننده مواد صنعتی با همین انگیزه اقدام به مصرف نموده و یک بار مصرف سبب ایجاد تمایل و احساس مثبت برای ادامه مصرف در آنان شده و موجبات وابستگی روانی به اینگونه مواد را در آنان فراهم نموده است.

شرایط نامناسب خانواده و نابسامانی آن، جهل و غفلت والدین و سهل ­انگاری آنان در تربیت، وضع مسکن منطقه و شرایط آن و آسیب­ هایی همچون داشتن والدینی تبهکار و آلوده و ... از اموری هستند که در زمینه سازی لغزش و انحراف نسل امروز، مردان و زنان جامعه آینده، تاثیر و نقش بسزایی دارند. در کشور ما یکی از عوامل مهم بروز کجروی­ ها توسط نوجوانان و جوانان، نداشتن امکانات مناسب برای گذراندن اوقات فراغت می­باشد.

در کنار علل و عوامل متعددی که از سوی صاحب نظران و محققان در گرایش و اعتیاد به موادمخدر مورد بررسی و توجه قرار گرفته است و هر کدام دارای اهمیت خاص خود می­باشد، توجه به علل و عوامل روانی و شخصیتی دخیل در اعتیاد به موادمخدر نیز از نظر دور نمانده است. دلایل اعتیاد نوجوانان بسیار پیچیده است و از فرهنگی به فرهنگ دیگر و کشوری به کشور دیگر تفاوت می ­کند. آن چه که تقریبا به صورت همگانی در بین نوجوانان بیشتر دیده می­شود، اولین تجربه مصرف موادمخدر به صورت تفریحی یا به منظور بر طرف کردن اضطراب و افسردگی است.

در این میان فعالیت ­های ورزشی یکی از فعالیت ­های مهم و مورد علاقه جوانان بوده و می­تواند در ارضای نیازهای آن­ها نقش موثری داشته باشد. وررزش می ­تواند در زمینه پرورش مکارم اخلاقی، سازگاری اجتماعی، مبارزه با مشکلات، ارضای عواطف و احساسات، پرورش تمایلات، طرز برخوردها و کشش ­های روانی و عاطفی مطلوب تاثیر فراوانی داشته باشد. منظور این تحقیق پیدا کردن راه ­ها و شیوه های بهتر جهت مبارزه با اعتیاد به موادمخدر با تکیه و تاکید بر پیشگیری و تغییر نگرش جوانان نسبت به اعتیاد به مواد مخدر از طریق ورزش می ­باشد. منظور از ورزش این است که شخص به انجام و تمرین یک یا چند رشته از فعالیت ­های ورزشی مبادرت می­ ورزد و به یادگیری آن اقدام می­کند. نگرش، عبارت از آمادگی یا تمایل یک فرد برای پاسخگویی به چیزی به شیوه ه­ای مطلوب یا نامطلوب می باشد.

وجود عضو ورزشکار در خانواده باعث می­شود که فرزندان (جوانان و نوجوانان) نگرشی منفی نسبت به اعتیاد داشته باشند، به عبارتی وجود عضو ورزشکار باعث عدم گرایش جوانان به سوی اعتیاد می ­شود. وجود عضو معتاد باعث می­شود که افراد نگرش مثبتی نسبت به اعتیاد داشته باشند و نهایتا به سمت اعتیاد کشیده شوند. همچنین می­ توان گفت بیسوادی، کم ­سوادی و متعاقب آن کم­ آگاهی و نداشتن اطلاعات (کامل) از وضعیت جامعه، باعث می ­شود که جوانان به اعتیاد روی بیاورند. والدینی که از سواد بیشتری برخوردارند، هم در برقراری ارتباط صمیمی با فرزندان خود و هم در نظارت بر اعمال و کردار آن­ها موفق­ تر عمل می­ کنند. نتیجه این که می ­توان رابطه مستقیمی را بین ورزش (انجام فعالیت­­های ورزشی) و نگرش نسبت به موادمخدر ملاحظه کرد. برای رهایی از این معضل ابتدا باید اطلاعات دقیق و جامعی از میزان بروز و شیوع آن در جامعه و انگیزه های گرایش به آن داشته باشیم. به نظر می رسد جوانان که قشر فعال و سازنده هر جامعه را تشکیل می دهند، آسیب پذیرترین گروه در برابر اعتیاد می باشند.

پیشنهادها و راهکارهای اجرایی

با توجه به اهمیت وجود امکانات ورزشی و فراهم نمودن محیط سالم و به دور از انحرافات، آسیب ­ها و ناهنجاری­ ها، ضرورت دارد که مسئولین و دست­اندرکاران به فکر ایجاد و تاسیس فضاهای ورزشی متعدد، خصوصا در مناطق محروم کشور باشند و با صرف مقداری از هزینه­ هایی که جهت ساخت زندان­ها و اردوگاه ­ها و ...، به منظور نگهداری افراد بزهکار، نابهنجار و خصوصا معتاد، هزینه می­شود؛ فضاهای ورزشی ایجاد شود. والدین توجه خاصی به تربیت صحیح و نیازهای فرزندان داشته باشند. خانواده ­ها بخصوص جوانان و نوجوانان با مفهوم اوقات فراغت آشنا شوندو افراد به انجام فعالیت­ های ورزشی به منظور پر کردن مفید اوقات فراغت، راهنمایی، تشویق و ترغیب گردند. مربیان ورزشی توسط فدراسیون های ورزشی و وزارت ورزش و جوانان به منظور بهره ­برداری بیشتر و مفیدتر و استفاده از مربیان متخصص و متعهد تعلیم و آموزش تخصصی ببینند.

همه دست ­اندرکاران و مسئولین جامعه و خانواده ­ها برای جلوگیری از گرایش نوجوانان به موادمخدر و اعتیاد، راهبردها و راه­کارهایی عملی در محیط خانواده و جامعه در دستور کار خود قرار دهند. مقررات قانونی در این خصوص تنظیم و اصلاح گردد. برای افرادی که در این دوران به سر می­ برند ،تمهیداتی اندیشیده شود تا بتوانند به راحتی این دوران را سپری کنند. برای افرادی که دارای این گونه شخصیت مستعد ابتلای به اعتیاد هستند، برنامه­ های آموزشی و امکانات خاصی در نظر گرفته شود. برای مبارزه با اعتیاد ابتدا باید جامعه را از وجود موادمخدر پاک کرد. با آگاهی بخشیدن به آحاد جامعه بخصوص نوجوانان و جوانان نسبت به زیان­های بهداشتی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی موادمخدر و با آموزش خانواده ­ها در برخورد با فرزندان و آگاه نمودن آنان نسبت به عواقب رفتارشان از ورود نوجوانان به عرضه موادمخدر جلوگیری گردد. جهت پیشگیری از اعتیاد، بایستی به تحقیق و بررسی علی پرداخته شود.

منابع

1. بزمی ، نعیمه ،روان شناسی وابستگی به مواد(سببب شناسی، تشخیص و درمان اعتیاد)، چاپ دوم ، 1393.

2. بهارلو، غفار، سبب شناسی اعتیاد (تحلیل زیستی- روانی- اجتماعی) ،چاپ نهم ، سال 1395

3. اختیاری و همکاران(1391) راهنمای شناخت و درمان اعتیاد در ایران ، انتشارات ارجمند ، چاپ سوم ، سال 1391 .

1. Ghanbari talab M, Ghanbari A, Tahmasebi Kahyany F, Naderi –Lordejani M. The relationship between emotional intelligence and addiction potential tendency pre-university Students. J Shahrekord Univ Med Sci. 2013; 15(3): 33-39.

2. Khalili A, Sohrabi F, Radmanesh MH, Afkhami Ardekani M. Effectiveness of training Critical thinking on student’s attitude to Drug Abuse. Addict Res. 2011 spring; 5 (17): 91-106..