نقش جاسوسی صنعتی در صنعت خودروسازی ایران

چکیده

جاسوسی صنعتی یا اقتصادی یکی از روش های نوین جاسوسی برای ضربه زدن به اقتصاد و امنیت ملی یک کشور می باشد که در تاریخ و سیاست نقش مهمی دارد. جاسوسی در حوزه صنعت به معنای جمع آوری و تحلیل اطلاعات محرمانه و حساس از افراد، مراکز، کارگاه ها، سالن های مخصوص تولید و تعمیر در حوزه ابر صنعت های کشورها، مانند صنعت خودروسازی به منظور به دست آوردن مزیت رقابتی، امنیتی، سیاسی، اقتصادی و ... است. این اطلاعات می تواند شامل ارزشهای معنوی و یا اقتصادی باشد و یا مربوط به راهبردهای بازاریابی، مانند: سیاست قیمت گذاری، اسرار مشتری و آمارها به همراه اسرار تجاری شود.

کلید واژه: جاسوسی، جاسوسی صنعتی، خودروسازی، جاسوس، سازمان های امنیتی،

مقدمه

جاسوسی صنعتی و یا اقتصادی روشی از جاسوسی می باشد که با تربیت هدفمند نفرات می تواند در حوزه فعالیت اقتصادی به یک صنعت، ایده و یا امنیت ملی یک کشور ضربه وارد نماید.

مهمترین ملاک یک جاسوسی صنعتی جمع آوری و انتقال اطلاعات محرمانه و حساس در حوزه های مختلف از جمله خودروسازی به کشورها و یا شرکای تجاری آن به منظور ضربه زدن و پیش برد اهداف خصمانه خود، حتی تهدیدی برای امنیت ملی یک کشور خواهد بود.

در حوزه مطالعات امنیت، جاسوسی صنعتی از جمله اقدامات هوشمندانه و جدید در حوزه ضد جاسوسی می باشد که باعث تغییرات در حوزه های سیاسی و حتی معیشتی مردم آن کشور خواهد شد. از مهم ترین اقدامات در حوزه جاسوسی صنعتی می توان به صنعت خودروسازی در داخل ایران اشاره نمود.

به طور عمده جاسوسی صنعتی به دو شیوه صورت می پذیرد: اول حضور نفرات جهت تخلیه اطلاعات مورد نیاز، دوم استفاده از نفرات داخل سازمان ها و داخل همان کشور به عنوان هدایت کننده و یا رابط

در حوزه امنیت اقتصادی مهمترین شیوه برخورد با جاسوسی صنعتی پیشگیری، شناخت، افزایش آگاهی و حفظ محرمانگی اسناد و مدارک مربوطه می باشد.

هدف از نوشتن این مقاله، بررسی روش ها و مقایسه کار سرویس های جاسوسی و سازمان امنیتی است. در این راستا، سوالات پژوهشی این مقاله عبارتند از:

چه روش ها، شگرد و آموزش هایی برای این نوع جاسوسی لازم است؟

چه تفاوت هایی بین جاسوسی امنیتی و اقتصادی وجود دارد؟

جاسوسی صنعتی در حوزه امنیت خودرو چگونه است؟

روش پژوهش این مقاله، توصیفی-تحلیلی است و از منابع کتابی، مقاله ای، گزارشی و اینترنتی استفاده می کند.

امنیت ملی و جاسوسی صنعتی

بنیادی ترین نیاز هر جامعه امنیت در آن می باشد و حتی می توان بیان نمود که مهم ترین عامل برای دوام زندگی اجتماعی به شمار می رود.

ماندگاری یک جامعه در گرو امنیت موجودئ در آن جامعه و سطح اجتماعی آن می باشد که حتی بزرگان و شاعران ایرانی مانند غزالی، بیهقی در این خصوص اظهار نظر و ضرورت جامعه دانسته اند. همچنین امنیت، در حوزه اجتماعی و صنعتی باعث ثبات در میان جوامع خواهد شد و حتی باعث آرامش روحی و روانی آن می گردد.

در حوزه جاسوسی صنعتی مهمترین عامل برهم زدن امنیت ملی یک کشور خصوصا در حوزه خودروسازی، امنیت و کیفیت خودرو می باشد و همین امر باعث ایجاد حس اعتماد و آرامش را به اجتماع تحت الشعاع خود قرار می دهد.

صنعت، در قدرت هر کشوری بسیار تاثیرگذار است. در دهه های گذشته کشورها به نوعی تکنولوژی دست یافته و به وسیله این تکنولوژی فاصله خود را از دیگر کشورها بیشتر کرده اند، مثلا پیشرفت صنعتی آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم در صنایع موشکی و رسیدن به ماه، به حضور دانشمندان نازی در این کشور وابسته بوده است و شکل جهان را به طور کلی تغییر می دهد، یعنی اگر جنگ جهانی دوم به شکل دیگری پایان می یافت، شاید دنیا به شکلی که در حال حاضر می بینیم، نبود. حضور دانشمندان نازی در آمریکا پس از جنگ جهانی دوم، فاصله این کشور را از نظر صنعت با کشورهای دیگر بسیار زیاد کرد، به همین دلیل کشورهای دیگر برای کم کردن این فاصله، از جاسوسی صنعتی استفاده می کنند.

در واقع جاسوسی صنعتی به تهدیدات و خطرات داخلی و خارجی مربوط می شود که بخش عمده تاثیر آن بر صنعت داخل و بالاخص صنعت خودروسازی می باشد.

روش ها و شگردهای جاسوسی صنعتی

مهم ترین و اساسی ترین شیوه جاسوسی خصوصا جاسوسی صنعتی، حضور افراد در یک سازمان و یا دسترسی به اطلاعات از طریق ارتباط گیری با نفرات مطلع یک سازمان و یا نفوذ صورت می پذیرد.

برای حضور و ایجاد یک شبکه جاسوسی در یک سازمان نیازمند ارتباطات گسترده بین افراد دارای اطلاعات از جمله مهمترین آن شناسایی نفراتی که دسترسی به اطلاعات داشته و اقدام کننده باشند مانند مدیران کیفیت و تامین قطعات یدکی(داخلی و خارجی) و به طبع حوزه بازرگانی را به عنوان یکی از گلوگاه های حساس یک خودروساز دانست.

برای به دست آوردن و یا کشف اطلاعات می بایست قدرت، رقابت پذیری و سود اطلاعات را در نظر گرفت و می بایست حدود دسترسی و اقدامات، همچنین اختیارات یک شبکه را لحاظ نمود.

برخی از این روش ها باعث ایجاد و تغییر راهبردی فعالیت یک سازمان می شود به نحوی که کاربرد آن سازمان مختل می گردد از جمله این روش ها می توان به اخاذی کلان، تغییر در حوزه فعالیت یک سازمان، ایجاد فشار بر کاربر از جمله روش های اخذ اطلاعات برای کشف اطلاعات توسط جاسوس اشاره نمود.

برای ایجاد این روش از موارد متعددی مانند پوشش کارمند، مشتری، رقیب تجاری، سرمایه گذار، تامین کننده، مصرف کننده و حتی تولید کننده می توان استفاده کرد.

یکی از مهمترین روش پوشش کارمند و مشتری است که در حوزه کارمند جاسوس به عنوان یک مدیر، مشاور، متخصص خواهد بود و به دلیل ایجاد دسترسی های متعدد و بالا می تواند برای کشف اطلاعات محرمانه و همچنین انتقال آن به راحتی اقدام نماید.

برای به دست آوردن اطلاعات می بایست فرد با لباسی عادی برای دسترسی به اخبار و اطلاعات محرمانه اقدام نماید تا بتواند موارد به دست آورده شده را به مبادی بعدی خود انتقال دهد و در واقع انتقال اطلاعات را به نحوی ساده کند که پوشش آن مخدوش نشده و فعالیت جاسوس به عنوان یک فرد عادی در آن سازمان و یا نهاد ادامه دار باشد.

تفاوت های جاسوسی امنیتی و اقتصادی

در ابتدا جاسوس در لغت دانشنامه اسلامی به معنی رگ و گرفتن رگ برای ارزیابی حیات یک شخص گفته می شود اما در لغتنامه امنیتی به شخصی گفته می شود که برای اهداف و مقاصد خاص یک سازمان و یا کشور و حتی برای یک گروهک اقدام به جذب و سازماندهی افراد برای دریافت اطلاعات و انتقال آن به سازمان و یا کشور ثانی می کند.

جاسوسی امنیتی:

به نوعی از جمع آوری و پایش اطلاعات گفته می شود که به قصد برهم زدن نظم عمومی یک سازمان و یا کشور اقدام شود و یا به دنبال اهدافی خاص، برای برهم زدن امنیت عمومی یک ملت و یا جامعه تلاش شود.

در جاسوسی امنیتی، جاسوس یا سازمان های جاسوسی بیشتر به دنبال اهداف خاص مانند حوزه نظامی، شهری و اجتماعی تاثیر گذار خواهند بود. اساسی ترین نوع جاسوسی امنیتی استفاده از عوامل موجود در کشورها و یا حتی استفاده از نیروی تربیت شده در همان کشور و یا در مهم ترین شرایط موجود استفاده از افسر اطلاعاتی دستگاه های جاسوسی می باشد.

در این نوع از جاسوسی، سرویس به دنبال عمدتا ترغیب کلامی، به هنگامی که روش دقیق و برنامه ریزی شده ایی را دنبال نماید، می تواند اثر گذار باشد. یکی از قدرتمند ترین تکنیک های جاسوسی امنیتی سوءاستفاده از حوزه کلامی و روحی قربانی و همچنین پرسیدن سوالات جهت دار است. این سوالاتی هستند که سرویس برای رسیدن به پاسخ های ویژه از قربانی می پرسد برای مثال یک جاسوس حرفه ای ممکن است از هدف خود سوالاتی را بپرسد که این نوع از سوال ها برای قربانی تفکری را ایجاد نماید که درباره آن با افراد یا اشخاص خاصی صحبت کند( نمونه سرویس جاسوسی انگلیس).

یعنی احساسات خود را برای نفر مقابل در خصوص بیان پاسخ شرح دهد و جاسوس از این طریق به اطلاعات مورد نیاز دست بیابد.

جاسوسی اقتصادی(صنعتی)

از نظر تاریخی شروع جاسوسی صنعتی به بعد از انقلاب صنعتی در انگلستان در قرون هفدهم و هجدهم میلادی بر می گردد در همان زمان که بریتانیا عنوان اولین کشور شروع انقلاب صنعتی به دنبال اختراعات گسترده بود مابقی کشورها به تبعیت از آن اقدامات اولیه خود را آغاز نمودند. آمریکا، از جمله کشورهایی بود که به سرعت تحت تاثیر انقلاب صنعتی قرار گرفت و از همین رو رقیب بی بدیل صنعت در کشورهای اروپایی گشت. از همین رو اقدامات سرویس های جاسوسی در جهت پیش برد اهداف خود و همچنین به دلیل جلوگیری از عقب افتادگی شروع شد. در دهه نود میلادی اوج این انتفاقات را می توان دید مانند خودروسازی های آلمانی با پیشرفت چشم گیری در صنعت خودروسازی توانستند خود را به عنوان نفرات برتر جهان معرفی کنند.

جاسوس صنعتی، بیشتر به دنبال اطلاعات و پایش اسناد، جهت جلوگیری از پیشرفت و یا حتی ضربه زدن و یا استفاده به جهت منافع کشور و یا سرویس خود به کشورهای در حال پیشرفت می باشد. این امر باعث می شود تا مطالعه در حوزه جاسوسی صنعتی مورد اهمیت قرار گیرد. از روی دیگر ماجرا مهم ترین جاسوسی صنعتی مربوط به حوزه کشاورزی و صنعت خودروسازی می باشد که باعث ایجاد شرایط اضطراری برای یک جامعه می شود.

از روش های جاسوسی صنعتی می توان به مدل جاسوسی کره جنوبی از کشورهای درحال توسعه اشاره نمود. کره جنوبی بعد از پایان جنگ های داخلی خود و به ثبات رسیدن جامعه، اقدام به ایجاد طرحی به نام خودباوری نمود این نماد خودباوری در مردم کره جنوبی باعث مثال بی بدیل در حوزه پیشرفت و صنعت شد.

در جاسوسی اقتصادی، سرویس از طریق ارتباط گیری های متعدد با قربانی سعی به بدست آوردن اطلاعات مورد نیاز خود می نماید. در حوزه روانشاسی جاسوسی قانون انتقال حالت روحی از سوی مامور به قربانی اثربخش ترین نوع ارتباط گیری می باشد. به نحوی که حالت روحی مفهومی است که به حال و هوای عمومی فرد مربوط می شود. اگر در افکار، گفتار و کردار یک فرد هماهنگی کامل وجود نداشته باشد مامور از این ضعف می تواند به عنوان نقطه عطف خود جهت پیش برد اهداف سرویس اقدام نماید.

درواقع، مهمترین تفاوت جاسوسی امنیتی با جاسوسی اقتصادی در نحوه ارتباط گیری موثر با قربانیان این موضوع می باشد و می توان بیان نمود که جاسوسی صنعتی دارای حاشیه امن برای سرویس و مامور هست که دچار تلفات زیادی نشوند و در کمترین زمان ممکن بهترین اطلاعات و بیشترین ضربه را به کشور هدف وارد کنند.

جاسوسی صنعتی به دلیل ارتباط تنگاتنگ با معیشت یک جامعه باعث ایجاد بیشترین ضربه به اهداف مانند صنعت خودروسازی آن خواهد شد.

نقش جاسوسی صنعتی در حوزه امنیت

صنعت و امنیت هر دو باعث پیشرفت یک کشور در حوزه های مختلف از جمله خودرو سازی می گردد. به نحوی که اگر امنیت وجود نداشته باشد صنعت از فعالیت خود باز خواهد ماند و همچنین اگر صنعت به صورت قدرتمند در هر حوزه ایی فعالیت نداشته باشد، پیشرفت نمی کند و باعث خدشه دار شدن امنیت یک کشور خواهد شد.

جاسوسی در حوزه صنعت خصوصا خودروسازی از جمله و مهمترین شیوه های ضربه زدن به امنیت یک جامعه و اجتماع آن خواهد بود که باعث سلب اعتماد مردم و همچنین باعث به خطر افتادن امنیت داخلی آن جامعه می شود.

در حوزه خودروسازی امنیت مهمترین رکن، تولید خودرو بوده و به طوری که اگر این امنیت باعث وارونگی شود ممکن است فضای امن داخل کشورها برهم خورده و باعث ایجاد هرج و مرج اجتماعی می گردد.

از جمله این موارد می توان به حوزه بازرگانی قطعات خودرو و همچنین تامین آن اشاره نمود برای مثال: یک خودرو سبک با تیپ سدان حداقل از 30 هزار قطعه تشکیل شده است که هر کدام از این قطعات به عنوان محور اصلی فرآیند انتقال قدرت تا حرکت(فرمان دهی و فرمان پذیری) در خودرو استفاده می شود. جاسوسی صنعتی با هدف ضربه زدن به امنیت داخلی یک جامعه می تواند با بدست آوردن نیاز خودروساز به تامین قطعات نامرغوب روی آورد و باعث ایجاد شرایط اضطرار برای خودروساز و یا مردم یک جامعه شود. در همین خصوص اگر خودرو با کیفیت نامرغوب تولید شود استهلاک آن بالا رفته و گاهی باعث ایجاد خطرات جبران ناپذیر برای مصرف کننده خواهد شد. هدف مامور در این حوزه برهم زدن فرآیند صحیح تولید و همچنین ضربه کارآمد به جامعه و یک دولت خواهد بود.

مهمترین نقش جاسوس صنعتی ایجاد شکاف بین امنیت و اعتماد اجتماع به دولت یا نظام کارآمد یک جامعه است که با این هدف می تواند تمامی اقدامات از پیش طراحی شده را عملی و همچنین باعث ایجاد یک سونامی اطلاعاتی در آن بخش از صنعت شود که با این عمل تمامی فعالیت حوزه عملیاتی صنعتی را زیر سوال برده و همچنین باعث ایجاد خلاء امنیتی خواهد شد.

نتیجه

در واقع جاسوسی صنعتی با به خطر افتادن امنیت ملی یک کشور دارای یک ارتباط مستقیم است که این امر باعث برهم زدن نظم اجتماعی در حوزه های مختلف صنعتی از جمله خودروسازی خواهد شد.

در صنعت خودروسازی ایران با در نظر گرفتن تمامی موارد مطرح شده در مقاله حاضر، بیشترین تلاش برای حفظ اطلاعات تامین کنندگان و همچنین ایجاد رقابتی سالم در حوزه تامین قطعات یدکی اصلی و با کیفیت است. در صورتی که حفظ اطلاعات، رعایت حقوق مصرف کننده، اصول اولیه حفظ اسناد باعث ایجاد فضایی امن، برای رقابتی سالم و با کیفیت خواهد شد که نتیجه این امر تولید خودروی ملی با کیفیت مناسب می باشد.