بهزاد شهلاچشم یوسف آباد
کارشناس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی کلانشهر تبریز
29 یادداشت منتشر شدهبانک ها چگونه بنگاه داری می کنند؟
شیوه بنگاه داری بانک ها تقریبا از یک فرمول واحد تبعیت می کند!
اگر نگاهی به دستورکارهای رشد شهری بیاندازیم، می بینیم که بانک ها به عنوان یکی از تاثیرگذارترین «نیروهای غیررسمی» در اقتصاد سیاسی شهر، حجم وسعی از زمین هایی که در در مسیر رشدشهر و یا زمین هایی که در احتیاط مانده اند تا برای توسعه درون زا به کارگیری شوند را، به قیمت هایی بسیار پایین خریداری کرده اند!
این زمین های خریداری شده[که غیر مولد و بایر هستند]، سود اصلی بانک ها را تامین می کنند!
فرمول بنگاه داری این گونه عمل میکند که؛ زمین های غیرمولد را سالیان سال نگه داری می کنند و پس از چندین سال، یک «مگامال غول پیکر تجاری» در بخشی از زمین ها احداث می کنند. اما این مگامال ها عمدتا ضرر ده هستند!
حال سوال اساسی این است که؛ چرا با وجود ضرر ده بودن آن مگامال، باز هم سود بانک ها تضمین است؟!
زمین های غیرمولد و بایر، بیشترین سود را برای بانک تضمین می کنند! برای مثال؛ در منطقه ای از شهر تهران که فلان مگامال(!) احداث شده، باعث رشد سیصد درصدی قیمت زمین های اطراف در یک برهه خاص شده است! در حالیکه متوسط رشد قیمت زمین شهری در تهران[در همان برهه] چیزی در حدود هفتاد درصد بوده است!
این فرمول توسعه بنگاه داری، از برخی برندهای تجاری آمریکایی ساخته شده است(بررسی آن فرصت دیگری میطلبد)!
اما ماجرا به اینجا ختم نمی شود!
در برنامه هفتم توسعه و یا حتی قانون بودجه، ما باز هم دولت را مکلف کرده ایم که زمین های خود را مولدسازی کند! در حالیکه بانک ها به عنوان یکی از بزرگترین ملاکان و دارندگان بیشترین زمین غیرمولد، هیچ تکلیفی به عهده ندارند!
حتی برخی معتقدند که در جریان مولدسازی اموال و املاک دولت، به احتمال زیاد باز هم بانک ها به صورت مستقیم و غیرمستقیم ایفای نقش خواهند کرد!
باید جلوی این بنگاه داری را گرفت.