سرانجام پرونده سوپرجام بین باشگاه استقلال و فدراسیون فوتبال ایران در دیوان داوری ورزش CAS

رای پرونده سوپرجام در دیوان داوری ورزش

پرونده ای که بین باشگاه استقلال از یک طرف و در طرف دیگه سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال و باشگاه پرسپولیس تشکیل شده بود.پرونده در نتیجه کشمکش بین باشگاه استقلال و سازمان لیگ به وجود امد قرار بود اون زمان مسئولای باشگاه استقلال اصرار داشتند که زمان بازی مناسب نیست. و سازمان لیگ میگفت که تقویم مسابقات بسته شده است و امکان تغییر زمان بازی وجود ندارد. در نهایت استقلال در تاریخ بازی در ایران حضور نیافت و کمیته انظباطی فوتبال ایران نتیجه مسابقه را سه بر صفر به نفع پرسپولیس اعلام کرد.در ادامه بر طبق رای منتشر شده CAS وقایع پرونده را مرور میکنیم.

شکایت استقلال دیوان از اشخاص زیر بود:

- اسماعیل حسن زاده، رئیس کمیته انضباطی و امیر خسروی، مشاور حقوقی (کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال)

- امیرحسین فتاحی، مدیر مسابقات سازمان لیگ (سازمان لیگ فوتبال)

- ایرج عرب، مدیرعامل پرسپولیس، مهدی ذاکر، مشاور حقوقی و امیرعلی حسینی، مدیر امور بین الملل پرسپولیس (باشگاه پرسپولیس)

خواسته استقلال از CAS

1-ملغی کردن تصمیم سازمان لیگ و کمیته انضباطی در برنده اعلام کردن پرسپولیس

2-اعلام تاریخ جدید برگزاری دیدار سوپرجام قبل از تاریخ ۳۱ دسامبر (۱۰ دی سال ۹۷) و در صورت طولانی شدن بررسی پرونده، هر تاریخ دیگری

3-لغو بازی بر اساس سناریوی ساختگی انجام شده و باید تصمیم جدیدی گرفته شود.

4-تمام هزینه های دادرسی بر عهده شکایت شونده هاست.

ادله استقلال

باشگاه استقلال مدعی شد که رای کمیته انضباطی با یک روز تاخیر به باشگاه اعلام شده و در نتیجه دفاعیاتشان در مراجع قضایی فدراسیون فوتبال شنیده نشده و حقوق آن ها رعایت نشده است. همچنین لغو بازی بر اساس ادله نامربوط و غیر صحیح بوده است. این موضوع نامربوط است که استقلال در روز بازی در ایران حضور نداشته چون بازی از دو روز قبل از زمان بازی لغو شده بود. همچنین اگر بازی لغو نمی شد، بازیکنان استقلال به راحتی به ایران برمی گشتند و در بازی سوپرجام حضور پیدا می کردند.ضمن این که حضور ملکی در جلسه شورای تامین قبل از بازی، سیگنالی از سوی باشگاه استقلال بوده که این تیم قصد حضور در سوپرجام را داشته است. در این جلسه عباس ملکی، عضو وقت هیات مدیره باشگاه استقلال چیزی راجع به عدم حضور استقلال در دیدار سوپرجام نگفته است ولی رای فدراسیون فوتبال بر اساس موارد گفته شده در جلسه شورای تامین بوده که گزارش نماینده استقلال (عباس ملکی) در این جلسه، این موارد را رد می کند. همچنین استقلال در ادامه مدعی شده که سازمان لیگ فوتبال برداشت اشتباهی از درخواست استقلال مبنی بر تعویق زمان سوپرجام داشته است.نکته ای که در ادله استقلالی ها وجود دارد این است که باشگاه استقلال عنوان کرده این باشگاه در جلسه شورای تامین به ملکی اختیارات لازم برای اعلام حضور یا عدم حضور استقلال در دیدار سوپرجام را نداده است و اصلا باشگاه استقلال در این جلسه صحبتی مبنی بر عدم حضور در دیدار سوپرجام نداشته است.

استقلالی ها در ادامه با استناد آیین نامه انضباطی فدراسیون فوتبال مبنی بر این که بازی تنها در صورتی لغو می شود که یکی از تیم ها حاضر نباشد آورده در مورد سوپرجام این اتفاق نیفتاده پس استقلال هیچ مسئولیتی راجع به لغو سوپرجام ندارد. همچنین باشگاه استقلال اعلام کرده که کمیته استیناف به اشتباه جریمه کمیته انضباطی را افزایش داده است.

دفاعیات مشترک فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ

در این دفاعیه آمده است که فتاحی، مدیر مسابقات سازمان لیگ در تاریخ ۲۳ می (۲ خرداد سال ۹۷) نظر سرمربیان تیم ها را درباره برنامه مسابقات فوتبال ایران خواسته و در تاریخ ۱۴ جون (۲۴ خرداد سال ۹۷) تقویم نهایی اعلام شده است. همچنین در تاریخ ۲ جولای (۱۱ تیر سال ۹۷) از استقلال و پرسپولیس برای برگزاری دیدار سوپرجام دعوت شده و دو تیم نظرشان را راجع به تاریخ بازی دادند.

در ادامه در تاریخ ۱۰ جولای (۱۹ تیر سال ۹۷) باشگاه استقلال به طور رسمی عدم تمایلش به پیشنهاد سازمان لیگ را اعلام کرد و سازمان لیگ هم عواقب کناره گیری از این دیدار را به استقلال گوشزد کرد. با این حال استقلال دوباره در تاریخ ۱۵ جولای (۲۴ تیر سال ۹۷) درخواست مجددی بدون در نظر گرفتن عواقبی که گوشزد شده بود، برای به تعویق انداختن سوپرجام داد.

سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال در ادامه دفاعیات مشترکشان اعلام کردند که در جلسه شورای تامین، نماینده تام الاختیار استقلال حاضر بود و تمام ۳۳ عضو حاضر در آن جلسه، متفق القول بودند که کناره گیری استقلال صورت گرفته است. رئیس جلسه شورای تامین هم با ارسال نامه ای به استقلال اعلام کرده که نماینده تام الختیار باشگاه (ملکی) غیبت استقلال در روز بازی را تایید کرده است.

در نهایت بازی در تاریخ ۱۸ جولای (۲۷ تیر سال ۹۷) بازی به صورت رسمی لغو می شود. دلایل این کار، رد شدن پیشنهاد استقلال از سوی سازمان لیگ، حضور نماینده استقلال در جلسه شورای تامین، حضور استقلال در کمپ تمرینی ترکیه در روز بازی سوپرجام، برنامه ریزی استقلالی ها برای برگزاری بازی های دوستانه در تاریخ های ۲۰ و ۲۱ جولای (۲۹ و ۳۰ تیر سال ۹۷) و این که در صورت لغو نشدن بازی، هواداران سردرگم می شدند، اعلام شده است.

این دو ارگان فوتبال ایران درباره ابلاغ با تاخیر رای کمیته انضباطی به باشگاه استقلال توضیح دادند که ۲۰ جولای (۲۹ تیر سال ۹۷) روز غیر کاری در ایران بوده و به همین دلیل در تاریخ ۲۱ جولای (۳۰ تیر سال ۹۷) رای به باشگاه استقلال ابلاغ شده است.

در ادامه استقلال در تاریخ ۲۰ آگوست (۲۹ مرداد سال ۹۷) از کمیته استیناف خواهان تجدید نظر شد که این کمیته در تاریخ ۲۸ آگوست (۶ شهریور ۹۷) لغو سوپرجام براساس آیین نامه انضباطی فدراسیون فوتبال را تایید کرده است.

فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ در ادامه عنوان کردند که بر مبنای قوانین فیفا و AFC سازمانی مستقل هستند. همچنین آن ها باید خواست هواداران را در نظر می گرفتند و نمی توانستند بر اساس یک درخواست غیرمنطقی تصمیم گیری کنند. از طرفی سوپرجام باید قبل از آغاز لیگ برگزار می شد. ضمن این که کمیته انضباطی، اعضای جلسه شورای تامین، کمیته استیناف و سازمان لیگ برداشت یکسانی از اقدامات استقلالی ها داشتند و نکته مهم تر این که عدم حضور استقلال در ایران در روز بازی به معنای امتناع از حضور در سوپرجام بوده است.

در این بین پرسپولیس هم درخواست کرده که چون استقلال باعث لغو دیدار سوپرجام شده، باید تمام جرایم و خسارت های مالی را پرداخت کند.

آغاز روند داوری تا صدور رای

CAS اعلام کرد که به رای کمیته استیناف به عنوان آخرین رای صادر شده، رسیدگی می کند و در این رسیدگی به قوانین فدراسیون فوتبال ایران استناد می کند. این دادگاه در تاریخ ۲۸ سپتامبر (۶ مهر سال ۹۷) رای قبلی را به اطلاع استقلال رساند و به استقلال ۲۱ یک روز مهلت داد که این باشگاه جواب دهد. در این بین سازمان لیگ و پرسپولیس از CAS درخواست می کنند که جرایم مالی برای استقلال در نظر بگیرد که از سوی این دادگاه رد شد. CAS در ادامه رای سوپرجام به چهار سوال اساسی در این پرونده پاسخ داده است.

ایرادات شکلی خواندگان پرونده

سازمان لیگ و کمیته انضباطی مدعی شدند که CAS نمی تواند در این مورد وارد عمل شود چرا که رقابت های داخلی بر اساس قوانین فدراسیون همان کشور برگزار می شود. با این حال در قوانین CAS وجود دارد که می توان از طرفی که در پرونده ذی نفع است شکایت کرد. در پرونده سوپرجام هم سازمان لیگ تاریخ بازی را اعلام کرده بود در نتیجه در این پرونده ذی نفع است و استقلال می تواند از سازمان لیگ شکایت کند.

حق استماع خواهان در مراحل رسیدگی داخلی

استقلالی ها مدعی شدند که حقشان برای دفاع در کمیته انضباطی و استیناف نادیده گرفته شده و زمانی رای به آن ها ابلاغ شده که ۴۸ ساعت مهلت دفاعشان به پایان رسیده بود. طبق قوانین انضباطی فوتبال ایران، نتایج آرا باید بلافاصله اعلام شود و در این پرونده ابلاغ رای با یک روز تاخیر به معنای رعایت نشدن قانون است. به همین خاطر به استقلال فرصت کافی برای دفاع در کمیته انضباطی داده نشده است.

اما با توجه به نامه استقلال به استیناف در تاریخ ۱۹ آگوست (۲۸ مرداد سال ۹۷) که دلایل کتبی اش را توضیح داده بود، در نتیجه حق استقلال در کمیته استیناف نادیده گرفته نشده است.

کناره گیری استقلال از دیدار سوپرجام

هر چند باشگاه استقلال هیچ وقت به طور شفاف کناره گیری اش از مسابقه مزبور را اعلام نکرده بود. لاکن به همین خاطر داوران و قاضیان پرونده ، رفتار، واکنش و بیانیه های باشگاه را برای پی بردن به حقیقت ماجرا و کشف قصد واقعی باشگاه استقلال مورد بررسی قرار دادند.

استقلالی ها بر مبنای تاریخ اعلام شده برای سوپرجام، چندین نوبت به مسئولان، فشردگی برنامه، کمبود امکانات، احتمال مصدومیت و عدم آمادگی شان را اعلام کردند و و طی درخواستی تعویق بازی را عاقلانه ترین تصمیم دانستند.صرف نظر از تمام قضاوت ها، موضوع مهم این است که سه روز قبل از بازی سوپرجام، موضع باشگاه استقلال در حضور ۳۳ عضو شورای تامین اعلام و بیان شده است. در این زمینه استقلال می گوید که ملکی(نماینده باشگاه استقلال) اختیار قانونی نداشته و نباید از طرف باشگاه در جلسه شورای تامین صحبت می کرد. این واکنش استقلال با صورت جلسه شورای تامین متضاد است زیرا تمام ۳۳ عضو شورای تامین، تقاضای ملکی برای تعویق بازی را تایید کردند. علاوه بر این که استقلال نمی تواند از مسئولیت خود فرار کند، چون انتخاب و فرستادن یک نماینده در مهم ترین جلسه سوپرجام که سه روز قبل از بازی برگزار شده، نشان می دهد که آن فرد اختیارات کامل داشته است.

قاضی پرونده رفتار کلی شاکی (استقلال) را فاقد اصول و سندیت کافی می داند که منجر به خطر افتادن اعتبار سوپرجام شده است. به همین خاطر این رفتار به معنای کناره گیری استقلال از سوپرجام در نظر گرفته می شود. این موضوع همان چیزی است که در آیین نامه انضباطی فدراسیون فوتبال گفته شده و استقلال این ماده قانونی را نقض کرده است. استقلال در پرونده سوپرجام تنها در صورتی حق اعتراض موجه میداشت که شرایط ضروری و فورس ماژور پیش می آمد.

CAS برای شفاف کردن موضوع به پاراگراف آخر نامه ۱۹ آگوست (۲۸ مرداد سال ۹۷) استقلال اشاره کرده است. این دادگاه اعلام کرده که این پاراگرف انگیزه اصلی استقلال را نشان داده است. در این پاراگراف نوشته شده که به خاطر حساسیت بازی داربی(شهرآورد)، بهترین روش، تعیین تاریخ مناسب برای سوپرجام است تا این که بدون بازی جام را به یک تیم بدهند.

قاضی پرونده از این بخش از نامه استقلال برداشت کرده که آبی های پایتخت قصد حضور در سوپرجام در تاریخ اعلام شده را نداشتند.

نتیجه نهایی دادرسی CAS

بر مبنای آیین نامه انضباطی فدراسیون فوتبال، نتیجه مسابقه سوپرجام سه بر صفر به سود پرسپولیس تایید میشود.در این میان هزینه دادرسی، هزینه اجرای پرونده، هزینه داوران، قاضیان و مترجم ها وجود دارد که CAS تعیین می کند کدام طرف هزینه ها را پرداخت کند.به دلیل این که استقلال در پرونده موفق نبوده باید ۸۰ درصد هزینه ها را پرداخت کند و ۲۰ درصد دیگر هزینه ها بر عهده سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال ایران است.

پرونده پرهیاهو و عجیب فوتبال کشورمان، همانگونه که پیش بینی می شد، سرانجام خوشی برای آبی پوشان تهران نداشت. استقلال که دو فصل پیش از آن قهرمان جام حذفی شده بود، به دلیل ناآمادگی حاضر به بازی مقابل پرسپولیس در دیدار نهایی سوپرجام در تاریخ تعیین شده نبود و در نهایت نیز سازمان لیگ فوتبال ایران، حریف سرخ پوش را برنده دانست. این رای از سوی کمیته انضباطی فدراسیون اعلام شد و کمیته استیناف هم آن را تایید کرد.حکمی که اگرچه به مذاق هواداران پرشمار استقلال خوش نمی آمد؛ اما آن را غیر منطقی هم نمی دانستند زیرا این تیم در زمان انجام مسابقه سوپرجام، خارج از کشور بود. با این حال، ناگهان باشگاه اعلام کرد این رای را قبول نمی کند و حق استقلال و هوادارانش را در دادگاه عالی ورزش که در سوئیس است، پیگیری خواهد کرد.حرف های آن روز برای هواداران تیم، به خصوص قشر جوان، خوشایند بود و همه منتظر بودند با کمک یک نهاد خارجی، جام قهرمانی اهدا شده به پرسپولیس را پس بگیرند. در دیگر سو، هواداران پرسپولیس هم نگران رای این دادگاه و جام قهرمانی.

جالب است که کارشناسان خبره و متخصص همان زمان اعلام کردند که پیگیری این پرونده در خارج از کشور نه تنها حاصلی برای استقلال ندارد؛ بلکه فقط باعث هدر رفتن پول بیت المال و اتلاف وقت می شود. اما گوش کسی بدهکار نبود و حتی شایعه شد که وزارت ورزش قصد دارد استقلال را از این شکایت باز دارد؛ اما این شایعه هم تکذیب شد یا حداقل عملیاتی نشد.

همانطور که گفته شد داستان این شکایت اسرانجام خوشی نداشت. میلیون ها تومان از بودجه استقلال (بخوانید بیت المال و جیب هواداران) هزینه شد تا رای محاکم قضایی داخلی ایران تغییر کند و مدیران باشگاه خود را در قالب سوپرمن جلوه بدهند. اتفاقی که امروز، سراب بودن آن عیان شده است.و خود رای نیز به عنوان یک رویه قضایی شناخته میشود.

برخی مطلعان، هزینه این شکایت برای استقلال و فوتبال ایران را رقمی در حدود یک میلیارد تومان برآورد می کنند که حاصلش، فقط حسرت و ناکامی دوباره بود. شکایت به دادگاه CAS نه تنها جامی برای استقلال به ارمغان نیاورد؛ بلکه داغ دل هواداران را هم تازه کرد و دوباره باید شاهد پیروزی رقیب دیرینه خود، این مرتبه در دادگاهی بین المللی باشند.این پرونده و ماجرایش، یکی از نمونه های اتلاف بیت المال بود که در عرصه بین المللی نیز موجب مضحکه فوتبال ایران شد چرا که برخی کارشناسان معتقدند، رسیدگی دادگاه CAS به شکایت داخلی از یک کشور، اگر بی سابقه نبوده باشد، کم سابقه قلمداد می شود.

بر طبق گفته های رسانه ای منتشر شده ، غم انگیزترین صحنه دادگاه CAS زمانی بوده که در یکی از جلسات این دادگاه، تمامی افراد حاضر در جلسه ایرانی بودند؛ به جز یک داور و یک وکیل ورزشی! اینکه چرا رای قاضیان فوتبال خودمان و مشاوران و خبرگان را بر نتابیدیم و بخاطر بلندپروازی یا بهتر است بگوییم، رفتارهای احساسی و هیجان های مقطعی هواداران، میلیون ها تومان پول را حیف و میل کردیم سوالاتی است که ای کاش برای این پرسش ها، جوابی منطقی و عقلی از سوی مسئولان امر وجود داشت.علی ای حال پژوهش حاضر تلاش خود را به پاسخ دادن به اینگونه سوالات مطعوف کرده است.

برگرفته از سایت اسپولگ