گستره ادراک حسی انسان

[توشی هیکو ایزوتسو]

دو صورت تجلی خداوندی، قابل رویت و غیر قابل رویت، با دو نام بزرگ خداوند: الظاهر ( the Outward ) و الباطن ( the Inward ) همگونی دارند. تجلی قابل رویت، عالم عینی اشیاء مادی (عالم الاجسام the world of cocrete material things)، و تجلی غیر قابل رویت، فراز عالم روحانی، غیر مادی (عالم الارواح the non-material spiritual world) .

طبعا «آن چه بین مشرق و مغرب قرار دارد» به آن صوری ارجاع می گردد که نه مادی خالص و نه روحانی خالص می باشند، یعنی به آنچه که ابن عربی، امثال (Images) یا صور خیال در مرتبه خیال می نامد.(1)

***

[یزدانپناه عسکری]

در توانایی طیف ادراکی انسان، گستره ای وجود دارد که نه مادی در عالم ملک و نه روحانی در عالم ملکوت است، و یک عضو حسی می تواند جایگزین عضو دیگری گردد. در مباحث فیزیولوژی از آن به عنوان حس آمیزی Synesthesia یاد می شود. (2) و مولانا این گستره ی حسی را متوجه شده و به آن اشاره کرده است:

چشم گشا شش جهت شعشعه نور بین - گوش گشا سوی چرخ ای شده چشم تو گوش

___________

1- ایزوتسو، توشی هیکو ایزوتسو ،تصوف ابن عربی و تائویسم(Sufism and Taoism) بررسی تطبیقی مفاهیم کلیدی فلسفی، توشی هیکو ایزوتسو(Toshihiko Izutsu) ترجمه، تحشیه و تحقیق: حسین مریدی. 228 ، 227 ، 60 :2+5 204:110 6:41 709:379

2-جغتایی، محمدتقی؛ ویکتوریا الهیاری، انوار فیض الهی و حس آمیزی از نگاه مولانا، تازه های علوم اعصاب، فصلنامه مقاله های علمی، پاییز ۱۳۹۴، شماره ۵۱