بهزاد شهلاچشم یوسف آباد
کارشناس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی کلانشهر تبریز
29 یادداشت منتشر شدهسرطانی به نام طرح جامع شهری
شاید یکی از علت های اساسی در بوجود آمدن ناعدالتی ها، همین طرح جامع شهری باشد. زمانی که اولین طرح جامع تهران در سال ۱۳۴۸ با دو سیاست تمرکزگرایی و مرکززدایی تهیه و تایید شد و اصل هدفش این بود که ساختارهای اجتماعی شهر را بر اساس سطح درآمد و... تفکیک کند!!!
و اسم آن را هم گذاشتند: «رویکرد تکنوکراتیک در برنامه ریزی شهری» !
این نوع سیاست و برنامه ریزی، فقط منجر به تضاد اجتماعی و شکل گیری مفاهیم بالاشهر و پایین شهری نشد؛ بلکه مفاهیم بزرگی همچون هویت و ماهیت را از ساختار شهر و محلات شهر گرفت و مثل یک سرطان بدخیم، کم کم کل کشور را درنوردید و محلات شهرها را تهی از عملکرد و پویایی کرد!!!
سرطان طرح جامع، در دهه های بعدی فقط به این موارد ختم نمی شود!
ما از مهمترین نسل کشورمان غفلت کردیم. نسلی که قرار بود دوران کودکی را با بازی سپری کند ولی اسیر سیاست گذاری کلان در مورد فروش تراکم شهری، بلند مرتبه سازی و ساخت و ساز بی رویه شد و این بدترین ظلم به عالی ترین نهاد تربیت و پرورش (خانواده) بود...!
ما باید برگردیم...
برگردیم به دورانی که مدیریت شهر، مدیریت محله محور و انسان محور، با تکیه بر هویت بود و هیچ کسی به فکر مرزبندی بین کوخ نشین و کاخ نشین نبود!
طرح جامع شهری، هیچگونه منفعتی برای شهرهای ما ندارد و ضرورت اصلاح قوانین شهری، بیش از پیش احساس می شود.