رکن بزرگ حج

[محی الدین ابن عربی]

« الحج عرفه = حج عبارت از عرفه می باشد» زیرا آن (عرفه) رکن بزرگ حج است، و از اینجاست که امور بسیاری در توبه کنندگان سر می زند: «میم» «ندم = پشیمانی» از «با» (بای توبه)، مانند «لازم» و «لازب = محکم» است و آن اثر حزن و اندوه است بر آنچه که از دست رفته، لذا «ندم = پشیمانی» نامیده می شود، و «ندب» عبارت از اثر می باشد، «با» ی آن قلب به «میم» پیدا کرده و (کلمه ندب که با تقلیب به معنی اثر شد) ویژه ی حزن قرار داده شد.(1)

***

[یزدانپناه عسکری]

حزن و اندوه پیامد فراموشی انسان، تجلی فیض حیات وقایع زیسته ای است که در عین او محفوظ و باقی است. عرفه بصیرت در فیض است. « ثم افیضوا من حیث افاض الناس- بقره/ 199)

____________

1 - فتوحات مکیه، شیخ محی الدین ابن عربی ، ترجمه ، تعلیق ، محمد خواجوی- تهران : انتشارات مولی، 1383، جلد 7، صفحه 8 (353/13)

- ["الحج عرفه"- لانه الرکن الاعظم.- و هنا تتشعب امور کثیره فی التائبین.-" میم" الندم منقلبه عن" باء"، مثل" لازم" و" لازب". و هو اثر حزنه علی ما فاته یسمی" ندما". و" الندب" (هو)" الاثر"، فقلبت (" الباء")" میما"، و جعلت (الکلمه) الاثر الحزن خاصه. (محیی الدین بن عربی، الفتوحات المکیه (عثمان یحیی)، دار احیاء التراث العربی - بیروت، چاپ: دوم، 1994 م. ج13 ؛ ص277 ، 288 ) ،(353/13)]