صید ترال و بررسی ممنوعیت آن در قوانین جمهوری اسلامی ایران

صید ترال یکی از مخرب ترین صیدها محسوب می گردد که نه تنها به اکوسیستم دریا آسیب می زند، بلکه شاید با انقراض نسل آبزیان، نسلی از انسان ها را هم از دیدن آبزیان محروم نماید. بهره کشی بیش از اندازه و بی رویه صید ترال که علاوه بر خسارت به صیادان، یکی از دغدغه های جدی کارشناسان استان هرمزگان بوده، از سال های گذشته تاکنون آسیب های زیادی به ذخایر، زیستگاه های آبزیان خلیج فارس وارد کرده است.هدف از حفظ محیط زیست، حمایت از حفاظت و بهبود محیط زیست و پیش گیری از هر نوع آلودگی و اقدام مخربی که موجب بر هم خوردن تعادل و تناسب محیط زیست می گردد، می باشد. در قانون اساسی، قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست، قانون شکار و سایر مقررات تدابیرلازم برای این حوزه اندیشیده شده و با استناد به این قوانین و مقررات باید از صید ترال ممانعت به عمل آورد.یکی از حقوق اولیه و مسلم هر شهروندی حق بر حیات است. بدیهی است، اگر محیطی که انسان در آن زندگی می­کند آسیب ببیند، حق زندگی او، کیفیت و شرایط آن و شخصیت و کرامت او نیز با خطراتی مواجه می گردد. بدین خاطر حق بر حیات و حق بر کرامت مبنای حق بر داشتن محیط زیست سالم می باشد. حقوق محیط زیست اعم از داخلی و بین المللی از قواعد و مقررات مربوط به حمایت و حفظ محیط زیست و مبارزه با آلودگی آب، هوا، خاک، پوشش گیاهی، و جانوری و محیط پیرامون انسان در داخل و خارج از کشور سخن می گوید. پیشرفت علم زیست شناسی، بوم شناسی، پزشکی و نظایر آن و در عین حال، تجارب ناشی از وقایع تلخ زیست محیطی مانند حوادث بوپال هند و چرنوبیل شوروی سابق، تاثیر ناگواری بر حیات نسل های حال و آینده بشر و همچنین بقای سایر گونه های گیاهی و جانوری بر جای می گذارد.(حبیبی، 1382: 136، 145) حق برخورداری از محیط زیست سالم و حق بهره­مندی از توسعه که تحقق همزمان آن مستلزم توسعه پایدار است، یکی از جلوه های حیثیت و کرامت انسانی تلقی می گردد که مکمل حقوق بشر برای نسل حاضر و شرط تحقق آن برای نسل های آینده است. حقوق محیط زیست همانند حقوق بشر، ناظر بر عملکردها و اقدامات بشر بوده و کلیه اقدامات وی را تحت پوشش قرار می دهد، حق برخورداری از محیط زیستی سالم به عنوان یکی از نتایج مکمل انسان مداری در یک روند تحول بیست ساله، امروزه به عنوان یک حق مستقر و دارای وضعیت ثابت در حقوق بین الملل و همچنین در حقوق داخلی اغلب کشورها تلقی می گردد.(حبیبی، 1382: 23) به دلیل چنین تاثیر عمیقی که محیط زیست بر زندگی نوع بشر بر جای می گذارد، حق بر محیط زیست سالم یکی از حقوق طبیعی و مسلم انسان به شمار می آید و در نسل های حقوق بشر این مسئله با حقوق نسل سوم به جهانیان معرفی گردیده تا همگان در حفاظت از آن بکوشند و مراقبت از آن را به عنوان یک تکلیف مسلم لازم و ضروری بدانند. چرا که کره زمین دارای منابع طبیعی محدود و محصوری است و امروزه نیز با رشد روز افزون جمعیت می توان گفت، چنانچه به طور صحیح و اصولی از منابع موجود استفاده نشود، جه بسا زودتر از آنکه بتوان حدس زد، امکانات و منابع آن به اتمام برسد. بنابراین تمامی مردم و دولت ها موظفند برای بقاء و سلامت محیط طبیعی پیرامون خود، تلاش جدی نمایند و از تخریب بی رویه و یا بهره برداری ناصحیح آن پرهیز نمایند.(شعبانی، 1390: 246) اما با این وجود، حدود یک دهه است که پدیده مخربی به نام ترال باصید کردن تمامی ماهیان دریای جنوب کشور، محیط زیست و صیادان را با مشکلات فراوانی روبرو ساخته است. زیرا صید ترال یکی از مخرب ترین صیدها محسوب می شود که نه تنها به اکوسیستم دریا و زیستگاه های آبزیان آسیب می زند، بلکه با انقراض نسل آبزیان، نسلی از انسان ها را هم از دیدن آبزیان محروم می کند. استفاده از ترال بواسطه اثرات زیست محیطی یکی از مباحث بحث برانگیز دنیای معاصر است. از آنجا که ترال کف شامل کشیدن ابزار سنگین ماهیگیری در کف دریاست، می تواند تخریب هایی در مقیاس بزرگ در کف اقیانوس ها ایجاد نماید، ازآن جمله شکستن مرجان ها، خسارت به زیستگاه و حذف جلبک های دریایی و گونه های نایاب زیستی که این مقاله به تشریح آن می پردازد.