انواع هویت شغلی مثبت

انواع هویت شغلی مثبت 

 هویت سازمانی یکی از مولفه های کلیدی در درک رفتار و انگیزش کارکنان در سازمان هاست و مشخص می کند که فرد کیست و به چه کسی در محیط کار می تواند تبدیل شود. این مفهوم به چگونگی شناسایی افراد به عنوان اعضای یک سازمان و ویژگی هایی که به این شناسایی کمک می کند، می پردازد. اعتقاد به ایجاد هویت های مثبت یک فرضیه فراگیر و پایدار است که در بیشتر پژوهش های جامعه شناسی و روان شناسی مورد بررسی قرار گرفته است. با ظهور روان شناسی سازمانی مثبت گرا و پژوهش های مرتبط، علاقه فزاینده ای به درک دقیق تر این موضوع شکل گرفت که چه نوع و چه شکلی از هویت های مثبت در محیط کار ممکن است وجود داشته باشد. پژوهش های پیشین نشان می دهند که دست کم چهار روش وجود دارد که به واسطه آن ها هویت سازمانی یک فرد می تواند مثبت باشد و هر یک از این روش ها بر یکی از ویژگی های مختلف هویت، به ویژه محتوا، ارزیابی، توسعه و ساختار آن تمرکز دارند. در ادامه، ما به بررسی جنبه های مختلف هویت سازمانی، از جمله هویت با فضیلت، محترم، پیش رونده و مکمل خواهیم پرداخت.

هویت سازمانی با فضیلت

زمانی که افراد خود را به عنوان اعضای سازمان معرفی می کنند که از ویژگی ها و صفات خوبی برخوردارند، این ویژگی ها مانند خردورزی، مراقبت و شجاعت جزئی از محتوای هویت آن ها به حساب می آیند و موجب شکل گیری هویت سازمانی مثبت می شوند. این نوع هویت مثبت به عنوان «هویت بافضیلت» شناخته می شود؛ زیرا ویژگی های شخصی مرتبط با آن، صفات وابسته به فضیلت یا شخصیت اخلاقی هستند. در این حالت، هویت سازمانی افراد مثبت خواهد بود؛ زیرا آن ها تعاریفی را به خود نسبت می دهند که از دیرباز با زندگی خوب مرتبط دانسته شده است.

 هویت سازمانی محترم

فرضیه بنیادین اغلب نظریه های هویت این است که افراد تمایل دارند به عنوان اشخاص مهم و باارزش مورد توجه قرار گیرند. شکل دوم هویت سازمانی مثبت به نوعی مثبت گرایی اشاره دارد که ریشه در گروه اجتماعی فرد (در این مورد، کار سازمانی اش) دارد و می تواند از سوی خود فرد یا دیگران مثبت ارزیابی شود. اگر یک سازمان مورد احترام خود و دیگران باشد، کارکنان می توانند نسبت به آن احساس تحسین و موفقیت کنند و به آن ببالند. همچنین، کارکنان می توانند از طریق فرایندهای همانندسازی، این ویژگی های ارزشمند را به جزئی از هویت خود تبدیل کنند.

هویت سازمانی پیش رونده

شکل سوم هویت مثبت بر ماهیت پویای هویت های اجتماعی و چگونگی تغییر محتوای هویت افراد در طول زمان تمرکز دارد. هویت پیش رونده مبتنی بر این ایده است که افراد می توانند از طریق مشاهده تغییر یا تکامل خود به سمت خود مطلوب، خود را به طور مثبت تعریف کنند. این نوع هویت مثبت ریشه در نظریه های رشد انسانی دارد که بیان می کنند افراد باید به سمت پیشرفت و انطباق با یک خود تکامل یافته تر حرکت کنند. هنگامی که هویت سازمانی پیش رونده به ادراک یک عضو سازمان از خود به کار گرفته می شود، این امکان را برای آن ها فراهم می آورد تا خود را به عنوان کسانی در حال تحول یا تغییر ببینند و در مسیر رشد به سمت یک تصویر مطلوب تر از خود حرکت کنند. این دیدگاه می تواند به افزایش انگیزه و تعهد کارکنان نسبت به سازمان و اهداف آن کمک کند و به ایجاد یک فرهنگ سازمانی مثبت و پیشرو منجر شود.

 هویت سازمانی مکمل

روش چهارمی که هویت فرد می تواند مثبت باشد، بر محتوا، ارزیابی یا پیشرفت تعریف خود تاکید نمی کند؛ بلکه بر رابطه بین جنبه های مختلف هویت فرد تمرکز دارد. پژوهشگران نشان داده اند که برای افراد مفید است که بتوانند بیشترین سازگاری را بین نقش های مختلف و هویت های اجتماعی خود برقرار کنند. بر این اساس، هویت سازمانی زمانی کامل تر خواهد بود که افراد احساس هماهنگی و سازگاری بیشتری داشته باشند، چه زمانی که خود را به عنوان عضوی از یک سازمان می بینند و چه زمانی که در سایر گروه ها و نقش های اجتماعی مشغول به فعالیت هستند.

برای مطالعه بیشتر درباره این نظریه نگاه کنید به: بازآفرینی شغلی: ایجاد معناداری و هویت مثبت در کار. ورزنیوسکی و همکاران. فصل سیزدهم کتاب روانشناسی سازمانی مثبت گرا. ویرایش آرنولد باکر. ترجمه مریم قانع نیا، محمد فروهر و صدیقه جلیلی. تهران، انتشارات ارجمند.